Khi chuyển thể truyện ngắn Chung cư của Nguyễn Hồ sang điện ảnh, tôi có tạo thêm nhân vật Minh Ly – một nữ bác sĩ trẻ, đẹp, có xuất thân gia thế nhưng bản lĩnh, cứng cỏi và dung dị. Tạo nhân vật không dễ, nhưng tìm ra diễn vỉên phù hợp mới khó. Và tôi, sau nhiều đêm phân vân, băn khoăn, thậm chí chấp nhận thỏa hiệp, đã vui mừng khi phó đạo diễn Phạm Ngọc Châu tiến cử Ánh.

Ngay buổi tỉếp xúc đầu tiên tôi đã nhìn ra ở Ánh bóng dáng bác sĩ Minh Ly. Đầu tiên là phong thái tinh queo, không nao núng của một diễn vỉiên mới toe toe trước một đạo diễn đã định danh tên tuổi. Sau đó là nhân dáng phù hợp và những câu trả lời khá thông minh. Tôi quyết định chọn Ánh cho nhân vật Minh Ly, và đôi khi tự hỏỉ không biết mình đã chọn Ánh vì cái gì: nhân dáng hay phong thái.

Hồng Ánh vào vai Minh Ly êm ái, thanh thản, nhưng không có nghĩa mọi thứ trôi chảy. Ngay ngày quay đầu tiên tôi đã để ý thấy chuyển động cơ thể của Ánh hơi bất thường, thấy Ánh đi như… múa. Hỏi ra mới biết hóa ra cô nàng đã từng học múa trước khi mon men điện ảnh. Thế là trong suốt những ngày quay Chung cư, thay vì chỉ quan sát mặt, đạo diễn tôi phải luôn luôn chú ý, canh chừng cánh tay, gót chân… lươn lướt của nàng, cái lươn lướt, ẻo lả, mà về sau thi thoảng vẫn rơi rớt lại đâu đó trong các phim khác. Hơn một lần tôi nhắc Ánh điều đó, để thấy má lúm đồng tiền đỏ ự: “Ui ui, vậy ha? Em đâu có biết đâu… Em sẽ cố gắng sửa”.

Cũng trong Chung cư, tôi có một buổi quay rất… quạu với Ánh, và hình như Ánh cũng quạu với tôi. Đó là cảnh Minh Ly một mình ngồi đàn dương cầm, trong tâm trạng nhung nhớ gia đình. Ánh diễn tốt mọi thứ, trừ… đôi mắt. Nó cũng rơm rớm, rưng rưng, nhưng không đúng tâm trạng Minh Ly, nó man mác nỗi buồn luyến ái. Cảnh quay – có vẻ như đơn giản – cứ bị đạo diễn bắt làm đi làm lại nhiều lần khiến ai ai cũng mệt mỏi. Đó là buổi quay nặng nề (duy nhất) của Ánh trong vai Minh Ly, và tôi nghĩ Ánh sẽ còn… ớn, giận tôi rất lâu. Về sau, trong một câu trả lời phỏng vấn về tôi, Ánh có nói đại ý Việt Linh là đạo diễn rất tinh, rằng lúc nào diễn viên không tập trung vô nhân vật thì “mụ ấy” biết liền. A, thì ra lúc đó cô nàng không tập trung! Con người ta ai chẳng có lúc phân tâm, hồn phách liêu xiêu, nhưng nếu nó rơi vào lúc… đóng phim thì cô đạo diễn tập sự Hồng Ánh hôm nay hẳn công nhận mình bị “mụ” đạo diễn Việt Linh hôm xưa tra tấn là… đúng nhỉ?

Sau Minh Trang và Ngọc Hiệp, Hồng Ánh là nữ diễn viên phía Nam mà tôi an tâm khi cộng tác. Rất tiếc, sau Chung cư tôi chưa có dịp nào cộng tác thêm với Ánh, đúng hơn, suýt có hơn một dịp. Không làm việc trực tiếp cùng nhau trên cùng dự án, nhưng tôi luôn theo dõi Ánh trên con đường điện ảnh. Và mỗi lúc tôi càng quý mến cái cô nàng đa năng lẫn đa đoan này – sự quý mến có lẽ đã manh nha từ buổi tuyển chọn diễn viên đầu tiên của Chung cư cách đây mười mấy năm, khi trước mặt tôi là cô gái trẻ, vô danh nhưng rất tự tin và tự trọng.

Thời gian trôi qua, Ánh hôm nay đã có danh và đi vào tuổi chín. Để qua một bên những thành quả dễ gạch đầu dòng – những thành quả dù nhiều, nhưng không phải hiếm so với lớp diễn viên tiền bối – tôi thích nhìn Ánh trong bóng dáng một đạo diễn tương lai. Và thật tâm tôi mong Ánh, tin Ánh sẽ trở thành. Đơn giản bởi Ánh chịu học, chịu nghe, chịu lao động, dấn thân – những tư chất tiên phong của người đạo diễn. Ánh có một tư chất nữa mà tôi rất quý: sự kiên định, kiên quyết trước những thứ mình đã chọn. Nói khôi hài lên một chút, Ánh đã đi qua nhiều sóng gió: sóng gió phim trường, tình trường, và cả chính trường, nhưng Ánh vẫn bình tĩnh, biết bình tĩnh, để rốt cuộc bình an, xứng đáng. Không còn múa trên tứ chi, Ánh của chúng ta đang “múa” trong vai trò sản xuất, diễn viên, tài trợ, hóa trang, và hầm bà lằng bổn phận không tên khác trong các dự án phim ngắn đang thực hiện. Loại “múa” này chắc chắn không thể ẻo lả rồi.