Nhịp sống hối hả khiến chúng ta bỏ qua những lựa chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng cho bữa ăn hàng ngày. Thức ăn nhanh, hàng quán tạm bợ đã thế chỗ cho bữa cơm gia đình tự nấu với nguyên liệu tươi ngon giàu vitamin và khoáng chất.

Vì vậy, rất nhiều người phải tìm đến những nguồn cung cấp bổ sung ngoài thức ăn. Nhờ sự có mặt của thực phẩm chức năng, những nỗi lo về tóc rụng, da khô, hay móng tay dễ gãy đều gần như đã tìm được giải pháp.

Kỳ diệu hơn, thực phẩm bổ sung còn giúp bạn kéo dài tuổi xuân nhờ những thành phần chống ôxy hóa, collagen hay khoáng chất bổ sung cần thiết cho làn da sáng mịn.

Rất nhiều người phải tìm đến những nguồn cung cấp bổ sung ngoài thức ăn.

Lợi ích nhãn tiền

Theo Viện nghiên cứu sức khỏe của Mỹ, “nếu bạn không ăn nhiều loại thức ăn dinh dưỡng, một số viên bổ sung có thể cung cấp cho bạn những dưỡng chất cần thiết. Tuy vậy, những viên bổ sung này không thể hoàn toàn thay thế thức ăn hàng ngày cho một chế độ ăn lành mạnh”.

Theo Dược sĩ Nguyễn Xuân Hoàng, Phó Viện trưởng Viện thực phẩm chức năng, tên gọi chính xác của thực phẩm chức năng là supplement dietery hoặc functional food – dùng để chỉ các sản phẩm có tác dụng phòng bệnh và hỗ trợ các chức năng của cơ thể.

Điều quan trọng nhất, thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Chúng chủ yếu để phòng ngừa và hỗ trợ trong quá trình điều trị bệnh. Sở dĩ chúng ta gọi là như vậy vì chủ yếu các sản phẩm trên dùng bằng cách qua đường uống – tức là qua thực quản.

Thực phẩm bổ sung chứa vitamin, khoáng chất, thảo dược và các loại thực vật, amino acids, enzymes, và rất nhiều dưỡng chất khác. Những sản phẩm này đến tay người dùng trong nhiều hình dáng và vỏ bọc khác nhau, từ viên thuốc kiểu truyền thống, viên nang mềm, bột, nước giải khát và thanh năng lượng.

Bên trong thành phần của chúng, đa số bổ sung vitamin D và E, các khoáng chất như canxi và sắt. Những thảo dược hay dùng trong sản xuất gồm rong biển, tỏi, trà xanh bên cạnh các thành phần đặc trưng như glucosamine, probiotics và dầu cá.

Tóm lại, lợi ích của thực phẩm bổ sung có thể gói gọn trong 2 yếu tố sau:

– Ngăn ngừa bênh tật: Các loại thực phẩm bổ sung có thể giúp bạn ngăn ngừa một số bệnh tật và các triệu chứng y khoa. Ngoài ra, có rất nhiều thực phẩm bổ sung giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ các vấn đề về sức khỏe từ đơn giản đến nghiêm trọng.

– Cân bằng sự thiếu hụt dinh dưỡng: Thiếu hụt khoáng chất có thể dẫn đến các nguy cơ nghiêm trọng như loãng xương, thiếu máu, rối loạn hệ thần kinh, và hệ miễn dịch kém. Nếu bạn đang trong giai đoạn thiếu dinh dưỡng như vitamin B12 và sắt, thực phẩm bổ sung còn giúp bạn “lật ngược thế cờ” với tình trạng bệnh hiện tại cũng như ngăn chặn sự phát triển.

Thực phẩm bổ sung – Có thật “bổ” và “sung”

Đó là câu hỏi mà hầu hết người tiêu dùng đều thắc mắc khi dung nạp những chất không tự nhiên vào người. Nghiên cứu qua nhiều năm cho thấy câu trả lời hoàn toàn không đơn giản!

Trong thập niên vừa qua, rất nhiều nghiên cứu đã đặt dấu chấm hỏi lớn về hiệu quả của viên vitamin bổ sung. Theo một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson (Mỹ), các nhà khoa học đã chứng minh một viên vitamin hàng ngày sẽ giúp phụ nữ tuổi mãn kinh tránh các nguy cơ về ung thư và tim mạch.

Viện nghiên cứu sức khỏe của Mỹ cũng công bố những minh chứng khoa học rằng thực phẩm bổ sung có lợi cho sức khỏe nói chung và cải thiện một số tình trạng sức khỏe nói riêng.

Tuy vậy, giáo sư Marian L. Neuhoser – Trưởng khoa nghiên cứu đề tài trên vẫn lo ngại về “sự thiếu thốn số liệu khoa học chứng minh lợi ích lâu dài của thực phẩm bổ sung. Nhất là khi người Mỹ bỏ ra hơn 20 tỉ đôla Mỹ mỗi năm vào việc bổ sung khoáng chất bằng các sản phẩm sản xuất này”.

Bên cạnh đó, viên bổ sung vitamin D còn giúp bạn giảm nguy cơ cao huyết áp và tiểu đường. Trong một báo cáo từ Đại học John Hopkins, bổ sung vitamin C cũng rất hiệu quả trong việc kiểm soát huyết áp.

Viện nghiên cứu sức khỏe của Mỹ cũng công bố những minh chứng khoa học rằng thực phẩm bổ sung có lợi cho sức khỏe nói chung và cải thiện một số tình trạng sức khỏe nói riêng. Ví dụ, canxi và vitamin D giúp xương chắc khỏe và hạn chế nguy cơ loãng xương, acid folic giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh và acid béo omega 3 từ dầu cá lại rất có ích cho bệnh nhân tim mạch.

Vẫn cò những hoài nghi

Thực phẩm chức năng không được xếp vào nhóm thuốc trị bệnh, chúng có thể phản ứng với thuốc và trong một số trường hợp, đem lại những phản ứng có hại tới người dùng.

Theo Viện Nghiên cứu sức khỏe của Mỹ (NIH), vitamin K có thể giảm khả năng làm loãng máu của Coumadin – chất chống đông máu. Những chất bổ sung chống ôxy hóa như vitamin C và E có thể làm giảm hiệu quả của một số phương pháp hóa trị chữa ung thư.

Vì vậy, nếu bạn đang theo một liệu pháp điều trị có kê toa bác sĩ, đồng thời bổ sung vitamin hàng ngày, bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi tiếp tục thu nạp các loại thực phẩm bổ sung vào cơ thể.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên đọc kỹ các tiêu chuẩn về chất lượng, độ tinh khiết, hiệu quả, nguồn gốc và thành phần, cũng như chọn mua từ các nhà bán lẻ uy tín. Có những thứ “thừa còn hơn thiếu” nhưng quy luật đó không nên áp dụng với thực phẩm bổ sung.

Thực phẩm bổ sung không được xếp vào nhóm thuốc trị bệnh, chúng có thể phản ứng với thuốc và trong một số trường hợp, đem lại những phản ứng có hại tới người dùng.

Bổ sung những đừng bổ… ngửa!

Thực phẩm chức năng tuy không phải là “con dao hai lưỡi” nhưng bất kỳ việc lạm dụng cũng như sử dụng quá liều đều đem lại những hậu quả không tốt về sau.

Như đã chia sẻ ở trên, hiện nay tuy chưa có bất kỳ nghiên cứu lâu dài nào về lợi ích và tác hại của thực phẩm bổ sung lên sức khỏe tổng quát của người dùng nhưng việc bạn sử dụng đúng cách, đúng liều và đúng chỉ dẫn sẽ giúp bạn sử dụng đồng tiền vào đúng mục đích sức khỏe cho bản thân và cho cả gia đình.

Xem thêm

Top những thực phẩm tốt cho sức khỏe phụ nữ

Top 8 thực phẩm tốt cho sức khỏe và sắc đẹp

5 loại thực phẩm giúp chống lão hóa từ bên trong