Giải mã về Minoxidil: Liệu đây có là thần dược cho người rụng tóc, hói đầu?
Công dụng của Minoxidil, liều dùng ra sao, cách dùng thế nào và khi nào mới thấy hiệu quả? Tất cả đều được giải đáp.
Sau ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, các từ khóa và vấn đề liên quan đến tóc rụng, hói đầu luôn được quan tâm và bàn tán. Cuốn theo mối quan tâm đó, Minoxidil – thành phần vốn được dùng để điều trị bệnh huyết áp và vô tình được phát hiện thêm công dụng mọc và làm rậm lông tóc – được nói đến nhiều nhất.
Mái tóc là thứ làm nổi bật hình ảnh của một người; đó là cơ sở để chứng minh sự phù phiếm. Mái tóc mang tính cá nhân khủng khiếp, một mớ những định kiến bí ẩn (Hair brings one’s self-image into focus; it is vanity’s proving ground. Hair is terribly personal, a tangle of mysterious prejudices) Nhà báo Shana Alexander.
Lịch sử phát triển của Minoxidil?
Trước khi được dùng để hỗ trợ khắc phục rụng tóc, Minoxidil vốn dĩ là thuốc dùng để điều trị bệnh huyết áp cao hoặc thường xuyên tăng huyết áp vào những năm 1970. Tuy nhiên sau thời gian sử dụng, các bệnh nhân được điều trị với Minoxidil được phát hiện lông và tóc mọc rậm, dày, nhiều hơn. Chính vì thế, 1987 các nhà khoa học đã phát triển thành phần này thành dạng dung dịch bôi tại chỗ để điều trị rụng tóc. Việc dùng chế phẩm dạng bôi tại chỗ giúp khắc phục được tình trạng rậm lông ở các khu vực không mong muốn mà thuốc viên hay gặp phải.
Ảnh: Pixabay & Freepik.
Hiểu qua về cơ chế sinh trưởng và rụng đi của sợi tóc
Vòng đời của sợi tóc là chu trình gồm bốn giai đoạn: Tăng triển (Anagen phase), Ngừng triển/ chuyển đổi (Catagen phase), Thoái triển (Telogen phase), Ngoại sinh (Exogen phase). Giai đoạn tăng trưởng Anagen kéo dài từ 2 đến 3 năm ở nam giới và 6 đến 8 năm ở nữ giới. Ở giai đoạn này, nang tóc đẩy những sợi tóc ra bên ngoài để phát triển và cứ thế tóc sẽ mọc dài liên tục. 85% sợi tóc trên đầu chúng ta là ở giai đoạn anagen.
Quá trình hình thành sợi tóc chia làm bốn giai đoạn. Ảnh: Healthline.
Tiếp nối Anagen là giai đoạn Catagen, khi sợi tóc đã tách khỏi phần dưới cùng của nang tóc và chân tóc bắt đầu teo dần lại nhưng vẫn còn phát triển ở dạng cầm cự. Giai đoạn này thường kéo dài từ 10 ngày đến 3 tuần. Khoảng 1% số tóc trên da đầu là đang ở giai đoạn Catagen. Sau đó, giai đoạn thoái triển Telogen thường kéo dài khoảng 3 tháng. Trong giai đoạn thoái triển các sợi tóc vẫn còn trong nang tóc cũ nhưng không phát triển nữa và chưa rụng khỏi da đầu. Các sợi tóc mới đã dần hình thành ở các nang tóc mới để bắt đầu chu trình mới.
Vòng tuần hoàn của sợi tóc. Ảnh: Eufora.
Nhiều người vẫn chỉ quy định quá trình hình thành sợi tóc chỉ có ba pha và Exogen thường được gộp chung với Telogen. Bước vào giai đoạn ngoại sinh Exogen, tóc sẽ rụng khỏi da đầu thông qua các tác động vật lý như gội, chải mà chúng ta vẫn làm thường ngày. Ở giai đoạn này, mỗi ngày chúng ta mất khoảng 50 đến 100 sợi tóc là chuyện bình thường. Mất khoảng 2 đến 5 tháng thì tất cả các sợi tóc cũ mới rụng đi hết và lớp tóc mới mới dần ló dạng trên da đầu.
Cơ chế hoạt động của Minoxidil?
Minoxidil là dẫn xuất của dẫn xuất của piperidin-pyrimidine với công thức hoá học C9H15N5O. Vốn dĩ là tiền chất, Minoxidil khi bôi lên da đầu sẽ tiếp xúc với enzyme Sulfotransferase có trong nang tóc trở thành thuốc hoạt tính. Theo tỉ lệ thuận, khi enzyme Sulfotransferase càng hoạt hóa thì Minoxidil càng được cơ thể đáp ứng và hiệu quả ngăn rụng tóc càng được thấy rõ.
Ảnh: Wimpole Clinic.
Theo nhiều nghiên cứu, Minoxidil giúp giai đoạn phát triển của tóc (Anagen) kéo dài đến 6 năm thông qua cơ chế tăng sản xuất Prostaglandin E2; và rút ngắn giai đoạn thoái triển (Telogen) xuống từ 20 ngày còn 1 đến 2 ngày. Nói một cách dễ hiểu, Minoxidil giúp duy trì và kéo dài quá trình sợi tóc phát triển, đồng thời đưa những “sợi tóc chết” nhanh chóng rời khỏi da đầu để sợi tóc mới xuất hiện.
Những đối tượng rụng tóc nào nên dùng Minoxidil
Mặc dù là thành phần được dùng nhiều trong việc điều trị rụng tóc nhưng không phải Minoxidil đem lại hiệu quả cho mọi chứng rụng tóc, hói đầu. Nếu bạn được chẩn đoán là rụng tóc Androgen (thường biểu hiện bằng việc tóc hói chữ M, đỉnh đầu, vùng trán ở nam và tóc thưa ở toàn bộ da đầu hoặc rụng nhiều ở trán, đỉnh đầu ở nữ), thì Minoxidil sẽ đáp ứng tốt và bạn sẽ dễ cảm nhận được hiệu quả sau quá trình sử dụng. Ngoài ra, những đối tượng rụng tóc từng vùng, có sẹo, do hóa trị hoặc trong giai đoạn ngừng phát triển tóc mạn tính thì Minoxidil vẫn phát huy được công dụng.
Ảnh: Laser Cap.
Liều dùng và cách sử dụng Minoxidil
Hiện tại, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ FDA của Mỹ cho phép các chế phẩm dùng ngoài da của Minoxidil ở nồng độ 2% và 5% vào nhóm sản phẩm không kê toa. Bộ Y tế Việt Nam cũng cho lưu hành các sản phẩm bôi ngoài da chứa Minoxidil ở dạng mỹ phẩm, tuy nhiên các dược phẩm có Minoxidil thì chưa được cấp phép sử dụng đại trà. Dù ở nồng độ như thế nào, thì Minoxidil chỉ nên sử dụng cho những đối tượng từ 18 tuổi trở lên. Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn cũng như nhận thấy được rõ ràng liều lượng sử dụng thì bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia khi sử dụng các chế phẩm chứa Minoxidil.
Ảnh: Jefferey Paul’s Hair & Scalp.
Với các sản phẩm dạng bôi, thì Minoxidil tồn tại ở hai dạng: lỏng và bọt. Bên cạnh kết cấu, thì thị trường hiện nay có hai nồng độ là 2% và 5%. Đối với nam giới, các bác sĩ thường kê 5% và sử dụng từ một đến hai lần/ngày. Nữ giới cũng có thể bôi Minoxidil 5% – kể cả ở liều bắt đầu nhưng chỉ dùng 1 lần/ngày để tránh tình trạng rậm lông. Tuy nhiên nếu gặp phải tình trạng kích ứng thì nữ giới sẽ được khuyến cáo hạ xuống liều 2% dùng một hoặc hai lần/ngày.
Ảnh: The Economic Times.
Bên cạnh đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ/ chuyên gia, thì bạn cần lưu ý chỉ bôi đúng chế phẩm Minoxidil ở khu vực tóc rụng, hói. Không được bôi hoặc để dung dịch chứa Minoxidil lan ra những khu vực khác để tránh tình trạng kích thích lông mọc dày, rậm. Nếu vô tình Minoxidil dính vào vùng da không cần kích thích mọc lông/tóc, bạn nên rửa sạch với xà phòng và nước, sau đó lau khô đi.
Khi nào Minoxidil mới đem lại kết quả ngăn rụng tóc?
Điều này hoàn toàn tùy thuộc vào cơ thể của mỗi người – nói đúng hơn là cơ chế sinh trưởng của sợi tóc. Nếu như phần lớn tóc trên da đầu đang ở giai đoạn Anagen thì bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt hơn. Song, nếu như tóc trên da đầu hầu hết ở giai đoạn Telogen thì khi dùng Minoxidil bạn sẽ thấy tóc rụng nhiều hơn. Như đã chia sẻ, đây là cơ chế mà Minoxidil hoạt động: Rút ngắn quá trình Telogen để sợi tóc bắt đầu chu kỳ mới.
Ảnh: The List.
Dù tóc bạn thuộc giai đoạn nào đi chăng nữa, hay không cảm nhận được hiệu quả rõ rệt hoặc thậm chí là thấy tóc rụng nhiều hơn thì cũng nên kiên trì sử dụng. Ở tháng thứ 3, các dấu hiệu rụng tóc cũng như tóc mọc nhiều hơn với chất lượng sợi tóc tốt hơn sẽ dễ dàng thấy được. Đến tháng thứ 6 sau khi dùng Minoxidil, bạn cảm nhận được sự thay đổi đáng kể khi các sợi tóc ít rụng hơn, tóc cũng đen và dày hơn.
Sau 6 tháng sử dụng, bạn hoàn toàn có thể tiếp tục sử dụng Minoxidil để duy trì hiệu quả chống rụng. Bởi lẽ, hoạt chất này sẽ liên tục kéo dài giai đoạn phát triển Anagen của sợi tóc.
Một số loại Minoxidil mà bạn có thể tham khảo:
Xịt Mọc Tóc Minoxidil Bailleul 2%
Dung dịch thoa ngoài Minoxidil 5%
Minoxidil là thành tựu của khoa học nghiên cứu trong việc khắc phục rụng tóc, hói đầu. Tuy nhiên, chỉ trông cậy hoàn toàn vào thành phần này thì hiệu quả kỳ vọng khó mà đạt được. Thế nên, hãy bổ sung chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi đầy đủ. Bên cạnh đó, hãy gội đầu thường xuyên và đúng kỹ thuật để tóc và da đầu luôn sạch khỏe. Hạn chế sử dụng hóa chất lên da đầu cũng là cách nuôi dưỡng da đầu và tóc khỏe mạnh.
Thực hiện: Aaron Nguyen.
Ảnh: Tổng hợp.
