Dấu hiệu của tích cực độc hại và cách vượt qua

Tích cực độc hại (toxic positivity) là niềm tin rằng con người nên giữ tinh thần lạc quan trong mọi hoàn cảnh, dù khó khăn hay nghiệt ngã đến đâu. Điều này thể hiện ở lối sống “chỉ toàn năng lượng tích cực” mà bỏ qua, thậm chí gạt bỏ những cảm xúc tiêu cực. Dù tư duy tích cực mang lại nhiều lợi ích, nhưng khi bị đẩy đến cực đoan, lại khiến ta chối bỏ cảm xúc thật và tạo nên một lớp mặt nạ vui vẻ giả tạo.

Việc duy trì thái độ tích cực đúng cách rất tốt cho sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng tươi sáng. Ai cũng sẽ trải qua đau khổ và những cảm xúc khó chịu, và chính khi dám đối diện, thừa nhận, ta mới có thể đạt đến sự chấp nhận và chữa lành thật sự.

Hãy cùng ELLE tìm hiểu những dấu hiệu của tích cực độc hại và cách vượt qua nó.

Dấu hiệu của tích cực độc hại 

Tích cực độc hại đôi khi rất tinh vi và khó nhận ra. Học cách nhận biết các dấu hiệu sẽ giúp bạn phát hiện loại hành vi này dễ dàng hơn. Sau đây là những thói quen thường thấy của hành vi này:

– Phớt lờ vấn đề thay vì đối diện và giải quyết chúng.

– Che giấu cảm xúc thật bằng những câu nói hoặc trích dẫn “truyền cảm hứng” để trông có vẻ tích cực.

– Xem nhẹ cảm xúc của người khác chỉ vì bạn cảm thấy khó chịu khi họ buồn bã hay tức giận.

– Chỉ trích hoặc khiến người khác xấu hổ khi họ không thể duy trì thái độ tích cực.

– Cảm thấy tội lỗi khi buồn, tức giận hay thất vọng.

– Che giấu hoặc giả vờ ổn dù đang tổn thương.

– Cố gắng tỏ ra mạnh mẽ hoặc phải tìm cách vượt qua cảm xúc đau đớn một cách nhanh nhất. 

Tích cực độc hại gây hại thế nào?

Việc quá mức đề cao sự tích cực có thể trở nên độc hại, đặc biệt với những người đang trải qua giai đoạn khó khăn. Thay vì được chia sẻ cảm xúc thật và nhận lại sự thấu hiểu, họ lại bị phủ nhận, bỏ qua hoặc coi thường cảm xúc của mình. Bên cạnh đó, nó còn khiến bạn gặp nhiều khó khăn trong cảm xúc.

– Gây cảm giác tội lỗi: Người thể hiện tích cực độc hại có thể khiến người khác thấy tội lỗi vì không thể vui vẻ dù đang đau khổ. Họ nhận thông điệp rằng nếu không giữ được tâm thế lạc quan, nghĩa là họ đang làm sai điều gì đó.

– Phủ nhận cảm xúc thật: Tích cực độc hại hoạt động như một cơ chế né tránh. Khi con người không muốn đối diện với cảm xúc khó chịu, họ tìm cách tô hồng tình huống.

– Cản trở sự trưởng thành: Trốn tránh cảm xúc đau đớn cũng đồng nghĩa từ chối cơ hội học hỏi và phát triển từ chúng. Việc dám đối diện với nỗi đau mới giúp con người hiểu rõ bản thân hơn và trưởng thành hơn.

CÁCH vượt qua hành vi tích cực độc hại?

Nếu bạn nhận thấy mình đang có dấu hiệu của “tích cực độc hại”, đừng quá khắt khe với bản thân. Điều quan trọng là bạn nhận ra và chủ động thay đổi để xây dựng một cách sống lành mạnh và cảm thông hơn. Dưới đây là một vài gợi ý:

Hãy nhớ rằng: Chẳng sao nếu bạn “không ổn”

Hãy tập cho mình thói quen suy nghĩ rằng “không ổn cũng chẳng sao.” Thay vì cho rằng việc xuất hiện cảm xúc tiêu cực là sai trái, hãy chấp nhận rằng không ai có thể vui vẻ hay mạnh mẽ mọi lúc. Cuộc sống có những giai đoạn khó khăn, và việc cảm thấy buồn, mệt mỏi hay tổn thương là hoàn toàn bình thường.

Hãy tự nhắc mình rằng, nếu ai đó – kể cả bạn – đang “không ổn”, điều đó không có nghĩa họ yếu đuối. Đó chỉ là một phần tự nhiên của con người, và sự chấp nhận cảm xúc thật mới chính là bước đầu tiên để chữa lành.

Chấp nhận sự phức tạp của cảm xúc

Hãy hiểu rằng việc cảm nhận nhiều cảm xúc cùng lúc là hoàn toàn bình thường. Khi đối diện với thử thách, bạn có thể vừa lo lắng cho tương lai, vừa hy vọng mình sẽ vượt qua. Những cảm xúc ấy không loại trừ lẫn nhau mà cùng tồn tại, phản chiếu đúng sự phức tạp của cuộc sống.

Cảm xúc con người không bao giờ đơn giản chỉ có trắng và đen. Việc chấp nhận rằng mình có thể vừa sợ hãi vừa kiên cường, vừa buồn bã vừa lạc quan chính là cách giúp bạn thấu hiểu bản thân hơn và đối diện thực tế một cách lành mạnh hơn.

Học cách quản lý cảm xúc thay vì chối bỏ

Hãy học cách kiểm soát cảm xúc tiêu cực, chứ đừng phủ nhận chúng. Những cảm xúc như buồn bã, tức giận hay thất vọng có thể gây căng thẳng nếu không được xử lý đúng cách. Tuy nhiên, chúng cũng mang đến thông điệp quan trọng khi chỉ ra điều gì đang khiến bạn tổn thương, điều gì cần thay đổi để cuộc sống tốt đẹp hơn.

Thay vì cố gắng kìm nén hoặc giả vờ mọi thứ đều ổn, hãy quan sát và lắng nghe cảm xúc của mình. Khi bạn cho phép chúng được tồn tại, bạn mới thật sự hiểu bản thân và tìm ra hướng đi phù hợp để chữa lành.

Tìm kiếm ý nghĩa trong khó khăn

Hãy cố gắng tìm ra ý nghĩa đằng sau những gì bạn đang trải qua. Khái niệm “lạc quan trong bi kịch” (tragic optimism) – tức là tìm kiếm giá trị và bài học từ những tình huống khó khăn – được xem là đối lập với “tích cực độc hại” và, theo nhiều chuyên gia, chính là liều thuốc giải cho kiểu tư duy này.

Thay vì phủ nhận nỗi đau, hãy nhìn nhận nó như một phần của hành trình giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân, trưởng thành hơn và trân trọng cuộc sống sâu sắc hơn. Bởi đôi khi, chính trong nghịch cảnh, ta mới tìm thấy sức mạnh và ý nghĩa thật sự của việc tồn tại.

Lắng nghe cảm xúc của chính mình

Theo dõi các tài khoản mạng xã hội truyền cảm hứng có thể giúp bạn thấy tích cực hơn, nhưng hãy chú ý đến cảm xúc sau khi xem những nội dung đó. Nếu sau khi tương tác, bạn cảm thấy xấu hổ, tội lỗi hoặc “chưa đủ tốt” so với hình ảnh hạnh phúc người khác thể hiện, rất có thể bạn đang chịu ảnh hưởng của tích cực độc hại.

Trong trường hợp đó, hãy giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội. Thay vì so sánh bản thân với những “điều tốt đẹp” được chọn lọc, hãy tập trung nuôi dưỡng cảm xúc thật và kết nối với những nội dung, con người mang lại cho bạn sự bình an và chân thành hơn.

---

Xem thêm:

•Trắc nghiệm: Chọn một loài cây để khám phá “độ tuổi tâm hồn” thật sự của bạn

•5 kiểu tóc đẹp đơn giản phối với outfit Thu – Đông khi du lịch

•Thử làm mặt nạ trị thâm mụn tại nhà với các thành phần thiên nhiên

---