Bangkok – Khi thành phố trở thành triển lãm nghệ thuật khổng lồ
Dành một khoảng thời gian nhất định vào sáng sớm ở công viên Phutthamonthon nằm ở phía Tây của Bangkok để đi bộ hoặc đạp xe chắc chắn là hoạt động tuyệt vời đối với những ai yêu thích thiên nhiên. Tôi bước đi giữa khuôn viên tươi mát rộng khoảng 400 ha, thong thả ngắm nhìn từng vạt xanh cảnh quan được bảo dưỡng tốt bởi rất nhiều người làm vườn. Trong không gian yên bình, từ phía khu vực trung tâm, một bức tượng Phật với chiều cao 15,87m nổi bật thu hút toàn bộ sự chú ý của tất cả khách du lịch. Bức tượng Phật tuyệt đẹp của trường phái Sukhothai hiện lên giữa nền nắng nhạt trong dáng vẻ hoàn toàn bình an với hệ thống cơ bắp thư giãn, khuôn mặt điềm tĩnh phản ánh niềm an lạc bên trong. Điều đặc biệt nhất của tượng Phật có lẽ là cử chỉ Abhaya Mudra tượng trưng cho sự không sợ hãi, bảo vệ và lòng trắc ẩn được thực hiện bằng tay trái thay vì tay phải như truyền thống thường thấy. Quả thực tác phẩm này đã thành công trong việc tạo ra nguồn năng lượng mạnh mẽ thống trị cảnh quan rộng lớn xung quanh, giúp kết nối tinh thần của tất cả mọi người bằng sự uy nghiêm nhưng đầy chân thành!
Thủ đô Bangkok là một trong những nơi hiếm hoi mà tôi không bao giờ thấy nhàm chán dù có quay lại bao nhiêu lần, cảm giác như ở đây luôn có những điều thú vị mới mẻ chờ đón mình. Quả nhiên, sự kiện triển lãm nghệ thuật Bangkok Art Biennale lần thứ 4 (BAB4) đúng là một trải nghiệm vượt khỏi mong đợi của tôi. Ra mắt vào năm 2017, đến nay, BAB đã phát triển thành một sự kiện quan trọng trong dòng chảy nghệ thuật đương đại toàn cầu. Một trong những đặc điểm nổi bật của sự kiện là dùng các địa điểm mang tính biểu tượng của thành phố làm không gian triển lãm, biến thủ đô Bangkok thành một phòng trưng bày sống động. Các không gian công cộng và văn hóa trên khắp thành phố được sử dụng đầy văn minh, trở thành môi trường cộng hưởng ngoạn mục cho các tác phẩm sáng tạo đương đại của 76 nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới khoe trọn vẻ đẹp nghệ thuật. Đây không chỉ là một triển lãm quy mô quốc tế đơn thuần mà còn là cách đất nước này xây dựng nền tảng giáo dục, nâng cao sự hiểu biết và đánh giá của công chúng đối với nền nghệ thuật đương đại nói chung. Với sự sắp xếp thông minh từ đơn vị tổ chức, tại mỗi địa điểm trưng bày đều có những tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc cho khách thăm quan.
Đến Queen Sirikit National Convention Center, tôi chắc chắn ai cũng sẽ choáng ngợp trước tác phẩm sắp đặt lớn gồm ba máy bay đan cài vào nhau trong cấu trúc uốn xoắn đầy tính chuyển động được lấy cảm hứng từ kỹ thuật làm bánh ngọt của chính mẹ tác giả, hay trôi theo cảm giác chìm đắm trước bức tranh trừu tượng khổng lồ dài hơn 14m được treo trên mảng tường ngay gần đó, một tác phẩm tượng trưng cho hình ảnh cơ thể bị tàn phá của Mẹ Thiên nhiên đang chờ được chữa lành.
Trong khi đó, tòa nhà Bangkok Art & Culture Centre, nơi đóng vai trò là trung tâm văn hóa trưng bày nhiều loại hình nghệ thuật đa dạng, được chọn là địa điểm chính của BAB4. Trải dài từ tầng bảy đến tầng chín, triển lãm trưng bày một loạt hiện vật, tác phẩm điêu khắc, tranh vẽ và video sắp đặt năng động. Trong không gian tràn ngập ánh sáng ở khu vực lõi thông tầng, tôi vừa bước trên lối đi xoắn ốc độc đáo, vừa để tâm trạng tự do phiêu lưu cùng cuộc chơi thị giác ôm dọc theo cung đường cong cong. Một tác phẩm điêu khắc sinh động khổng lồ được lắp đặt trên trần của tòa nhà khiến hầu hết du khách đều thích thú. Cấu trúc bơm hơi dễ thương và giàu cảm xúc trong màu vàng cam ấm áp, mang hình dạng một thiên thần hoặc nữ thần có đôi cánh đong đưa, hệt như hình tượng người mẹ đang che chở, vỗ về, mời gọi khán giả cùng hít thở bầu không khí an lành của tình yêu thuần khiết.
Sở thích của tôi mỗi khi đến Bangkok là được ngắm Wat Arun (Đền Bình Minh) vào buổi chiều. Nằm bên bờ Tây của dòng sông Chao Phraya thơ mộng và lãng mạn, quần thể Wat Arun mang một vẻ đẹp độc đáo với kiến trúc linh thiêng được phủ bằng lớp khảm trang trí khéo léo và tinh xảo của vô số mảnh sứ Trung Quốc nhiều màu sắc. Hôm nay, vẻ rực rỡ ấy càng trở nên mê hoặc hơn khi trong khu vườn thanh bình của đền có sự hiện diện của tác phẩm sắp đặt ngoài trời bao gồm 15 tượng điêu khắc bằng sợi thủy tinh cao từ 2 đến 5m. Chúng được hoàn thiện bởi một lớp sơn trắng bóng, hòa hợp với tông màu của Wat Arun, phản chiếu cả ánh sáng xung quanh lẫn hào quang tâm linh của ngôi đền. Khi đi bộ và nhìn ngắm các bức tượng, du khách cũng như đang tham gia vào sự tương tác của hình thức, ánh sáng và bóng tối. Sự kết hợp ấn tượng giữa điêu khắc hiện đại với không gian đậm triết lý Phật giáo thật sự đã giúp phát huy tối đa giá trị thẩm mỹ trong trường hợp này!
Chiang Mai – khi lối sống như một thực hành thẩm mỹ
Khác với một Bangkok luôn tất bật trong cái hanh nóng của động cơ xe cộ và giao thông, cách đó khoảng 740km về phía Bắc là một Chiang Mai mát mẻ và dễ chịu hơn rất nhiều. Thành phố này nằm ở vị trí chiến lược tiểu vùng sông Mê Kông, là trung tâm thương mại, tôn giáo, giáo dục, văn hóa và nghệ thuật của Thái Lan hơn 700 năm qua. Rất nhiều người yêu thích Chiang Mai bởi phong cảnh thiên nhiên thư thái hoặc vẻ đẹp thâm trầm, duyên dáng của những công trình cổ kính, nhưng cá nhân tôi đặc biệt trân trọng sự sáng tạo trong cách người dân nơi này thực hiện bảo tồn, giữ gìn, phát triển các di sản văn hóa, nghệ thuật và thủ công đặc sắc của họ.
BÀI LIÊN QUAN
Đối với những ai ưa chuộng các hình thức đa dạng của trải nghiệm cộng đồng thì Kalm Village (Làng Kalm) là dành cho bạn. Mất 5 năm để xây dựng, công trình không chỉ là nơi mua sắm hay học tập mà còn là không gian nuôi dưỡng mối liên hệ sâu sắc giữa con người với văn hóa và nghề thủ công Thái Lan. Kiến trúc Kalm Village là kết quả của việc kết hợp các yếu tố tối giản hiện đại với thiết kế Lanna truyền thống, tạo ra hệ thống các không gian vừa thanh lịch vừa chào đón. Cây xanh tươi tốt bao quanh khu phức hợp định hình nên trạng thái an bình, khác biệt hẳn với nét nhộn nhịp của những dãy phố xung quanh.
Tôi lang thang rất lâu trong ngôi làng nhỏ gồm chín tòa nhà đặc trưng của Thái, thưởng thức mãi không chán vẻ đẹp phong phú của các sản phẩm trưng bày, minh chứng thuyết phục cho sự hợp tác xuyên văn hóa: ô tre sơn thủ công, thảm dệt Yasothon, cốc, bát và đĩa từ xưởng gốm địa phương, áo sơ mi vải lanh khâu tay, áo phông nhuộm loang màu chàm, BST hàng dệt may của các bộ lạc… Sau khoảng thời gian dài di chuyển và nhìn ngắm các sản phẩm, tôi ngồi nghỉ ở khuôn viên sân trong, thư thái hít vào làn gió trời tươi mát đang xuyên qua vô vàn tán lá xanh, lòng ánh lên một niềm vui giản dị trước quang cảnh mọi người xung quanh đang cùng tận hưởng bầu không khí đầy tính thẩm mỹ sẻ chia.
Nếu như Kalm Village là một ốc đảo yên tĩnh giữa trung tâm thành phố nhộn nhịp thì Baan Kang Wat cho tôi cảm giác ngược lại hoàn toàn. Cách trung tâm Chiang Mai 10km về phía Tây, tổ hợp này như một nốt nhạc vui tươi và trong trẻo, trở thành điểm nhấn giai điệu ấn tượng trong bản nhạc chung nhẹ nhàng của toàn vùng cảnh quan bao quanh. Tôi len lỏi xuyên qua từng gian hàng kiến trúc gỗ truyền thống xinh xắn đang bày bán các sản phẩm thủ công tinh xảo, vừa cảm nhận vẻ sôi động cổ điển pha chút thơ mộng trong cách thức tổ chức không gian mở, vừa tranh thủ đưa mắt tìm kiếm những món đồ đặc biệt để mua làm quà. Lặng yên quan sát hoạt động của du khách đủ mọi độ tuổi từ trẻ đến già tại những studio nghệ thuật dạy vẽ tranh, làm gốm, làm hoa giấy, dạy nấu ăn… tôi như được hưởng lây niềm vui sáng tạo hân hoan từ họ.
Xếp hàng khá lâu để mua cho được thức uống yêu thích, tôi chậm rãi đi về phía quảng trường xanh mướt có cấu trúc như thửa ruộng bậc thang. Những tia nắng vương nhè nhẹ trên mặt cỏ, hắt lên toàn bộ khung cảnh gần nó một ánh trung tính nhàn nhạt, pha trộn hài hòa cùng vẻ dịu dàng trong chất cảm từ gỗ, gốm, vải linen của hàng loạt cửa hàng xung quanh. Từ trên cao, bầu trời xanh ngọt ngào đang phả nguồn năng lượng an lành, tươi sáng xuống bên dưới, giúp những trải nghiệm văn hóa – nghệ thuật địa phương ở đây đột nhiên trở nên quyến rũ hơn bình thường.
Xem thêm
•13 quán cà phê đẹp bạn không nên bỏ qua khi đến Bangkok, Thái Lan
•Du lịch Thái Lan – Khám phá những “viên ngọc ẩn”
•Du lịch Thái Lan: Khám phá 5 hòn đảo hoang sơ đẹp tựa thiên đường
Thêm một địa điểm nữa mà không ai có thể bỏ qua nếu muốn tận hưởng đầy đủ cách người Chiang Mai thực hành thẩm mỹ trong lối sống của họ là khu tổ hợp One Nimman. Ở đây có hàng loạt cửa hàng cà phê và nhà hàng nhất định phải ghé qua. Tôi đã phải đến đây hai ngày liên tục chỉ vì quá yêu thích hương vị tuyệt vời cũng như muốn trải nghiệm nhiều nhất có thể những công thức pha chế đầy sáng tạo, bất ngờ của một thương hiệu cà phê địa phương nổi tiếng. Dựa trên nguyên tắc thiết kế làng truyền thống với một khu chợ trung tâm và tháp đồng hồ, khu tổ hợp mang vẻ đẹp trẻ trung pha chút bụi bặm. Những bức tường gạch mộc mạc, những tác phẩm chạm khắc gỗ tinh xảo và không gian xanh tươi được kết hợp khéo léo với nhau, bày tỏ rất rõ quan điểm tôn vinh di sản văn hóa phong phú của vùng đất. Song song đó, vẻ hợp thời của một loạt cửa hàng thời trang và các tác phẩm nghệ thuật đương đại lại phản ánh tinh thần đổi mới của thành phố. Tôi yêu cách tư duy tinh tế này!
Mỗi thành phố của Thái Lan là một cách kể chuyện rất riêng. Hẳn nhiên, tất cả đều chứa chan tình yêu thiêng liêng mà người dân bản xứ dành cho nền văn hóa – nghệ thuật của họ. Thật đáng ngạc nhiên khi những điều tuyệt đẹp trong bản sắc dân tộc vẫn triển hiện trong dòng chảy đời sống đương đại một cách vẹn nguyên như thế!
Nhóm thực hiện
Bài: Quỳnh Lê
