Nomadland – Cơn sốt Á Đông tại Hollywood
Dáng người mảnh khảnh nhưng rắn rỏi, làn da rám nắng, khuôn mặt mộc giản dị là những hình ảnh thường thấy của đạo diễn Chloé Zhao. Các bộ phim của Zhao cũng luôn mộc mạc và chân thật nhưng dễ dàng chạm đến trái tim khán giả một cách nhẹ nhàng.
Chloé Zhao là nữ đạo diễn gốc Á đầu tiên giành tượng vàng ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất tại Lễ trao giải Oscar lần thứ 93 vừa diễn ra. Cô cũng đã thắng giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Lễ trao giải Quả Cầu Vàng lần thứ 78 vừa qua. Bên cạnh đó, cô còn được vinh danh tại hàng loạt những Liên hoan phim danh giá khác như Toronto, Venice, Critic’s Choice Awards…
Chloé Zhao, 38 tuổi, lớn lên ở Bắc Kinh, học trung học tại London và sau đó tốt nghiệp ngành làm phim tại Đại học New York. Thật đáng kinh ngạc khi biết rằng Nomadland mới chỉ là bộ phim thứ 3 Zhao nắm quyền đạo diễn sau Songs My Brother Taught Me (2016) và The Rider (2018). Ngay từ những tác phẩm đầu tiên, Zhao đã gây tiếng vang với giới phê bình phim và liên tục nhận được những đề cử và gặt hái các giải thưởng khác nhau. Đúng như kỳ vọng, bộ phim thứ 3 Nomadland đã đưa tên tuổi của nữ đạo diễn gốc Á vươn tầm thế giới khi chiến thắng cả 3 hạng mục quan trọng tại Oscar 2021: Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất (Chloé Zhao) và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Frances McDormand).
Chloé Zhao là nữ đạo diễn gốc Á đầu tiên giành tượng vàng ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất tại Lễ trao giải Oscar lần thứ 93 vừa diễn ra. Ảnh: USA Today
“Nomadland” – chuyến hành trình không hồi kết
Bộ phim được Chloé Zhao chuyển thể từ cuốn sách cùng tên của tác giả Jessica Bruder, khắc họa chuyện đời của góa phụ Fern (Frances McDormand thủ vai). Sau khi mất việc giữa bối cảnh nước Mỹ đắm chìm trong khủng hoảng kinh tế, Fern đã quyết định lên đường với chiếc xe tải di động RV. Và rồi, bà dần tìm thấy bản ngã từ những số phận mình gặp phải xuyên suốt hành trình.
Zhao từng chia sẻ với tờ USA Today rằng cô rất thích kể chuyện. Thực tế cho thấy, cô đã làm tốt, nếu không nói là xuất sắc, sở thích của chính mình khi câu chuyện cô kể đã nhận được sự tán thưởng từ những nhà phê bình khó tính nhất. Đồng trưởng ban phê bình phim của tờ The Times, A.O.Scott cho rằng, Nomadland “kiên nhẫn, đầy lòng trắc ẩn và cởi mở, câu chuyện được thúc đẩy bởi sự thôi thúc phiêu lưu, quan sát hơn là phán xét hay giải thích”.
“Có hai kiểu du mục, một là những người có sẵn tinh thần du mục trong huyết quản, họ đi vì chính bản thân họ. Hai là du mục thụ động, là những người mất nhà cửa, mất việc và bị buộc phải sống rày đây mai đó. Fern là kiểu người thứ nhất” – Zhao chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn gần đây.
Frances McDormand chính là người gửi email cho Zhao khi biết nữ đạo diễn đang có ý định đưa Nomadland lên màn ảnh rộng. Ảnh: Independent
Thành công của Zhao có sự góp sức không nhỏ của Frances McDormand, nữ diễn viên cũng chiến thắng giải thưởng lần này ở hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc cho vai Fern. McDormand từng chia sẻ, cô chính là người gửi email cho Zhao khi nghe đồng nghiệp nói rằng Zhao đang có ý định đưa Nomadland lên màn ảnh rộng. Nhiều khía cạnh của Fern được lấy cảm hứng từ McDormand, đơn cử như cái tên của nhân vật và những bức tranh, phụ kiện trang trí cho chiếc RV cũng chính là ý tưởng đến từ nữ diễn viên. Zhao hào hứng cho biết cô và McDormand có nhiều điểm chung và khá đồng điệu về tâm hồn. Có lẽ chính nhờ sự ăn ý đó đã tạo nên một tác phẩm để đời. Cũng thật thiếu sót khi không nhắc đến sự táo bạo của Zhao khi sử dụng những người du mục thực thụ được khắc họa trong sách để đưa vào phim. Nhiều người cho rằng điều này thật điên rồ, nhưng cô đã chứng minh điều ngược lại, chính họ – những diễn viên không chuyên – đã thổi hồn khiến Nomadland trở nên sống động và “thật”.
Không khó để nhận ra điểm chung giữa ba bộ phim Zhao từng cầm trịch đạo diễn. Đó chính là những khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ luôn xuất hiện đều đặn, đẹp đến nao lòng. Ngoài ra, những góc máy cận cũng hoàn thành nhiệm vụ lột tả nội tâm nhân vật bằng cách ghi lại những ánh mắt ám ảnh, những nếp nhăn đầy trăn trở. Nomadland cũng trung thành với tông màu trầm, ánh sáng yếu tự nhiên buổi hoàng hôn… Tổng hòa lại là những khung hình đậm chất điện ảnh không thể rời mắt.
Zhao và McDormand có nhiều điểm chung và khá đồng điệu về tâm hồn. Có lẽ chính nhờ sự ăn ý đó đã tạo nên một tác phẩm để đời. Ảnh: Independent
Đi vào lịch sử điện ảnh với tượng vàng Oscar 2021
Trong khi Zhao được công nhận và tung hô tại phương Tây thì ở châu Á, đặc biệt là khán giả Trung Quốc, lại cho rằng ngoài việc đạo diễn là người gốc Hoa, họ chẳng thể tìm thấy một chất Á nào khác xung quanh bộ phim. Bên cạnh đó, truyền thông liên tục trích dẫn những phát ngôn động đến lòng tự tôn dân tộc xứ Trung của Zhao trong quá khứ khiến cô không còn là niềm tự hào, thậm chí đối diện làn sóng tẩy chay tại thị trường tỉ đô.
Quay lại với thị trường phim thế giới, dù bị quay lưng tại quê nhà nhưng Zhao cùng Nomadland từng được mong đợi sẽ chiến thắng lớn tại lễ trao giải Oscar năm nay với 6 đề cử ở nhiều hạng mục quan trọng. Điểm ấn tượng chính là danh sách đề cử được “nhuộm màu” và sự trỗi dậy của nữ quyền kể từ sau làn sóng chỉ trích #OscarsSoWhite năm 2015. Các đề cử về diễn xuất đã đa dạng hơn, đặc biệt có sự xuất hiện của nam diễn viên gốc Hàn Steven Yeun trong hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc nhất (phim Minari). Mặc dù Steven Yeun đã để vuột mất tượng vàng nhưng bù lại, nữ diễn viên 73 tuổi Youn Yuh Jung – với vai diễn người bà trong phim Minari – đã xuất sắc chiến thắng giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất. Chiến thắng này cũng giúp nữ nghệ sĩ trở thành diễn viên đầu tiên được đề cử và giành tượng vàng Oscar của điện ảnh Hàn. Năm 2021 cũng đánh dấu năm đầu tiên, hai người phụ nữ được đề cử cho giải Đạo diễn xuất sắc cho cùng một năm (Chloé Zhao và Emerald Fennell). Khán giả trên khắp thế giới đã rất mong chờ giây phút lịch sử khi Chloé Zhao được xướng tên tại nhà hát Dolby, Los Angeles, và điều này đã thật sự diễn ra.
Ảnh: Bdnews24
New York Times đánh giá Zhao là ứng cử viên nặng ký nhất cho danh hiệu này. Trong lịch sử Oscar, chỉ có 5 phụ nữ từng nhận đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất: Greta Gerwig (Lady Bird), Kathryn Bigelow (The Hurt Locker), Sofia Coppola (Lost in Translation), Jane Campion (The Piano) và Lina Wertmüller (Bảy người đẹp). Và chỉ có Bigelow giành chiến thắng vào năm 2010. Zhao đã đi vào lịch sử là người phụ nữ thứ 2 và người phụ nữ gốc Á đầu tiên thắng giải. Khi điều này trở thành sự thật, đây sẽ là một bước ngoặt lớn đánh dấu sự công nhận tài năng của các cá nhân, tập thể da màu, đặc biệt là các tài năng gốc Á, vốn luôn được xem là những đối tượng yếu thế trong lịch sử các cuộc tranh tài điện ảnh trước đây.
Bài: Vi Phạm
Hình ảnh: Tư liệu
Nguồn: Phái đẹp ELLE
