Maria Grazia Chiuri và 9 năm kể chuyện nữ quyền tại Dior

Vào ngày 29/5, Dior chính thức xác nhận Maria Grazia Chiuri sẽ rời khỏi vai trò Giám đốc Sáng tạo sau 9 năm gắn bó. Thông báo này không gây nhiều bất ngờ cho giới mộ điệu, bởi đây là cái kết được dự đoán từ trước. Dù không được xem là người mang lại những đột phá thẩm mỹ lớn cho Dior trong giai đoạn hậu Raf Simons, nhưng Maria Grazia Chiuri đã tạo dựng một hành trình riêng biệt. Trong vai trò là người phụ nữ đầu tiên đứng đầu sáng tạo tại Dior, bà lựa chọn xây dựng một tiếng nói độc lập nơi nữ quyền, nghệ thuật và văn hóa giao thoa trong lăng kính thời trang cao cấp.

2016: Mở đầu của một chương mới

Chiuri rời Valentino để đảm nhiệm vị trí Giám đốc Sáng tạo tại Dior, kế nhiệm Raf Simons. Việc một người phụ nữ được trao quyền sáng tạo tại một nhà mốt di sản như Dior được xem là một sự kiện mang tính biểu tượng trong ngành thời trang Pháp. Thách thức không nhỏ khi bà phải gắn bó với một thương hiệu vốn gắn liền với những cái bóng lớn như Galliano hay Simons. BST Xuân/Hè 2017 đầu tay của bả không hẳn tạo ra cú nổ về phong cách, nhưng chiếc áo thun in câu “We Should All Be Feminists” đã trở thành điểm sáng. Lấy cảm hứng từ bài luận của nhà văn Chimamanda Ngozi Adichie, thiết kế này mang đến một tuyên ngôn thời trang rõ ràng: Dior dưới thời Maria Grazia Chiuri sẽ nói về phụ nữ, bằng tiếng nói của chính phụ nữ.

 

2017–2018: Tuyên ngôn trên sàn diễn

Các mùa mốt sau đó chứng kiến sự tiếp nối mạch nữ quyền: từ những câu chữ in trên áo, đến tinh thần của các bộ sưu tập. Chiếc áo với dòng chữ “Why have there been no great women artists?” trong BST Xuân/Hè 2018 lấy cảm hứng từ nhà phê bình nghệ thuật Linda Nochlin là ví dụ điển hình. Dưới thời Chiuri, sàn diễn Dior trở thành không gian kể chuyện. Bà hợp tác với các nghệ sĩ nữ như biên đạo múa Sharon Eyal, nhà xuất bản nghệ thuật The Female Company hay người thiết kế sân khấu hoành tráng cho show Haute Couture Xuân-Hè 2020 với mô hình “The Female Divine” đặt giữa bảo tàng Rodin – Judy Chicago. Những cộng tác này cho thấy nỗ lực không ngừng của Chiuri trong việc đưa nghệ thuật nữ giới vào thời trang đương đại.

2019–2020: Tôn vinh văn hóa và tay nghề thủ công

Dior Cruise 2020 tại Marrakech, Morocco là minh chứng rõ nét cho chiến lược mở rộng địa lý thẩm mỹ của Chiuri. Buổi trình diễn được tổ chức tại cung điện El Badi với sự tham gia của nhiều nghệ nhân châu Phi và các nhà thiết kế khách mời như Pathé Ouédraogo. Những chiếc váy lụa được dệt tay, họa tiết truyền thống bản địa và kỹ thuật thêu Morocco thể hiện rõ mong muốn của Chiuri trong việc làm phong phú di sản Dior qua đối thoại đa văn hóa.

Năm 2020, khi đại dịch COVID-19 khiến các show thời trang buộc phải thay đổi, Chiuri phản hồi bằng một bộ phim thời trang mang tên “Le Mythe Dior” cho BST Haute Couture Thu/Đông. Phim ngắn mang chất thơ, sử dụng kỹ thuật stop-motion và hình ảnh búp bê thời trang, được quay trong khung cảnh cổ tích. Đây là bước chuyển mình linh hoạt, khẳng định khả năng kể chuyện của Chiuri trong mọi hình thức thể hiện.

2021–2022: Khi thần thoại và chiêm tinh lên ngôi

BST Haute Couture Xuân/Hè 2021 tiếp tục xu hướng “kể chuyện bằng biểu tượng” khi lấy cảm hứng từ bộ môn bói bài tarot. Các mẫu thiết kế gợi nhắc đến biểu tượng cổ đại, thần thoại phương Tây và văn hóa chiêm tinh – những yếu tố thường được xem là huyền bí, nữ tính và có phần bị xem nhẹ trong tư duy thiết kế truyền thống. Show diễn được quay trong khung cảnh cổ trang, xen lẫn yếu tố điện ảnh, đem đến không khí thần thoại, gợi liên tưởng đến hành trình tìm kiếm bản ngã nữ giới.

BST Cruise 2022 tại Athens là một trong những show được đầu tư hoành tráng nhất nhiệm kỳ Chiuri. Trình diễn tại sân vận động Panathenaic – nơi tổ chức Thế vận hội cổ đại – show mang đến hình ảnh những nữ thần, chiến binh và vận động viên, tôn vinh hình thể và sức mạnh của phụ nữ. Sự kết hợp giữa thẩm mỹ Hy Lạp cổ và tinh thần hiện đại khiến bộ sưu tập nhận được sự chú ý đặc biệt từ cả giới chuyên môn và công chúng.

2023–2024: Kết nối toàn cầu và hồi sinh di sản dior

BST Dior Thu/Đông 2023 đánh dấu lần đầu tiên một show thời trang cao cấp châu Âu được tổ chức tại cổng India Gate – trái tim của New Delhi. Chiuri cộng tác với Chanakya School of Craft và nữ nghệ nhân Karishma Swali để thực hiện phần thêu tay công phu cho toàn bộ BST. Dưới ánh sáng vàng ấm, những thiết kế vừa giữ bản sắc Dior vừa mang đậm dấu ấn Ấn Độ. Họa tiết henna, sari được xử lý trên phom dáng Bar Jacket kinh điển, vải cotton dệt tay được kết hợp cùng organza và tulle. Đây là một tuyên ngôn tôn vinh nghề thủ công và vai trò người phụ nữ trong quá trình tạo ra thời trang cao cấp.

 

Năm 2024, Chiuri tiếp tục duy trì mạch thiết kế quen thuộc với các gam màu trung tính, họa tiết truyền thống và phom dáng thanh lịch. Tuy không tạo ra bất ngờ mới, nhưng sự ổn định này lại là minh chứng cho một ngôn ngữ thời trang cá nhân được định hình rõ nét.

2025: Dấu chấm cuối cùng dior

Show Cruise 2026 tổ chức tại Villa Albani Torlonia, Rome – một biệt thự cổ mang đậm hơi thở nghệ thuật Ý, cũng là quê hương của Chiuri. Bộ sưu tập cuối cùng như một cái gật đầu trở về với nguồn cội, khép lại hành trình gần một thập kỷ bằng những thiết kế nhẹ nhàng, tinh tế nhưng không phô trương. Mọi chi tiết trong show, từ cách chọn địa điểm đến ánh sáng, âm nhạc, đều mang tính cá nhân và hồi cố, như một lời chào nhẹ nhàng từ người kể chuyện. 

Di sản của một nhiệm kỳ dior

Không phải là nhà cách tân về mặt kỹ thuật hay tạo hình nhưng Maria Grazia Chiuri đã mang đến một góc nhìn mới cho Dior – một khía cạnh giàu tính xã hội, văn hóa và nhân văn. Dưới nhiệm kỳ của bà, những khái niệm như nữ quyền, nghệ thuật nữ giới, văn hóa thủ công, hay các nền thẩm mỹ ngoài châu Âu được đưa vào trung tâm của thời trang cao cấp. Những sân khấu sắp đặt cầu kỳ, những hợp tác nghệ thuật, và những show diễn mang tính toàn cầu đã khiến Dior mở rộng ảnh hưởng theo cách khác biệt. Thời trang dưới thời Chiuri không còn chỉ là thẩm mỹ, mà là một hình thức kể chuyện về phụ nữ, cộng đồng và về quyền được hiện diện.

Maria Grazia Chiuri đã đi qua 9 năm cùng Dior với phong cách riêng biệt nhưng nhất quán. Đó là một nhiệm kỳ không quá ồn ào nhưng để lại nhiều lớp ý nghĩa. Trong một ngành công nghiệp nơi cái đẹp đôi khi được định nghĩa quá hẹp, nữ giám đốc sáng tạo đã mở ra một góc nhìn khác về cái đẹp gắn với tư tưởng, văn hóa và cộng đồng.