Drive My Car được chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn nổi tiếng Haruki Murakami trong tập truyện Những người đàn ông không có đàn bà. Thế nhưng, đạo diễn Ryûsuke Hamaguchi cùng biên kịch Takamasa Oe đã có những cải biên vô cùng đặc biệt, để từ dung lượng chỉ khoảng 40 trang sách, một hành trình chữa lành hơn 3 giờ đồng hồ được dựng nên, đầy dấu ấn và những tranh đấu nội tâm mà không phải ai cũng biết.

Ảnh: isenpai

1. Hai truyện ngắn khác cũng xuất hiện trong Drive my car

Tuy cốt truyện chính được giữ nguyên với truyện ngắn Drive my car, nhưng nếu tinh ý, người xem sẽ phát hiện ra hai truyện khác là Scheherazade và Kino cũng được cài cắm để xuất hiện trong những phân đoạn phim. Một trong số đó là chi tiết nhân vật Oto mỗi khi kết thúc một cuộc truy hoan sẽ kể cho Kafuku nghe một câu chuyện mà mình nghĩ ra, thế nhưng, ngay sáng hôm sau bản thân lại quên mất và Kafuku sẽ là người kể cho cô ghi lại. Cuộc sống của họ được duy trì theo cách đó, trước những rạn nứt từ lâu đã xuất hiện, và được ghìm giữ bên bờ đổ vỡ.

Ảnh: The Whashington Post

Theo đó, trong truyện ngắn cùng tên, Scheherazade đã kể cho Habara nghe về chuyện nhiều năm trước bản thân cô đã lẻn vào nhà người khác và để lại những “dấu ấn”. Trong một phần khác, cô cũng bất ngờ thấy lại tiền kiếp là các mút đá của mình – loài vật ký sinh vào bụng cá hương, với các giác mút tạo thành một lỗ hổng trên thân mình và rỉa xác thịt từ đây. Trong câu chuyện của Oto và Kafuku, họ đều là những con cá kiêu hãnh, cố bám vào trong tảng đá rong rêu của thẳm sâu ký ức, rồi không lao lên mặt nước kiếm ăn nữa, đến cuối cùng sẽ chết dần chết mòn trong chính sự tuyệt vọng của mình.

Kino thì lại khác, đó là sự tiếc nuối của Kafuku khi anh đã không đối diện với Oto một cách chân thành. Khi thấy vợ mình ngoại tình với Takatsuki, anh đã vờ như không có chuyện gì xảy ra. Điều này cộng hưởng với việc câu chuyện bí ẩn không được kể nốt vào hôm Oto xuất huyết não, đã dằn vặt anh và trở thành niềm đau ngự trị. Đó là gì không ai biết được, có thể là một quyết định chấm dứt, mà cũng có thể là phần kết của câu chuyện Scheherazade mà rồi sau này Takatsuki sẽ kể anh nghe, với mỗi người lại mang một mảnh vỡ của người đàn bà từng là tất cả. 

Thế giới văn hóa

Top 10 bộ phim điện ảnh hay nhất năm 2021

2. Mối quan hệ giữa Takatsuki và Kafuku

Trong nguyên tác của Murakami, Kafuku và Takatsuki gặp nhau liên tục trong những quán rượu khắp nơi sau khi Oto qua đời. Họ có thể nói những câu chuyện khác nhau về đủ mọi thứ, thế nhưng, như một quy luật, mọi thứ rồi sẽ quy về một chủ đề duy nhất, đó là những ký ức và suy nghĩ sống động về Oto. Takatsuki, theo như Kafuku nói, là người uống rượu để bớt đi một thứ gì đó, nó có thể là vết thương lòng vì cái chết của Oto, mà cũng có thể là những sự thật anh chưa bao giờ biết. 

Tuy nhiên, trong bộ phim chuyển thể, đạo diễn Ryûsuke Hamaguchi cắt rời những quán bar này, để cuộc gặp gỡ bùng nổ nhất vẫn là trên chiếc SAAB màu đỏ do Misaki cầm lái. Takatsuki kể lại phần kết cho mẩu truyện mà Kafuku còn chưa kịp biết. Sự hiện diện của ba người họ mang những nỗi đau khác nhau, nhưng tựu trung, chúng đều dịch chuyển, tồn tại lúc này lúc khác nhưng rồi hiện diện bất chợt, như chiếc xe đỏ lướt đi trên đường. 

Ảnh: We got this discovered

Chi tiết đắt giá nhất của bộ phim mà nguyên tác của Murakami không có là sự phản ánh qua lại giữa hai người đàn ông trong một tình cảm chung. Ở liên hoan kịch nói, Kafuku cho Takatsuki đảm nhận vai diễn bác Vanya – nhân vật chính trong vở kịch của Chekov, cũng là một người đàn ông vỡ mộng như anh đã từng. Kafuku đã diễn vở đó sau khi Oto qua đời, và rồi nhận ra cú đánh thụi của những ảo tưởng nối nhau sụp đổ, như chính Kino trong truyện ngắn cùng tên của Murakami. 

Đó có thể là sự trả thù để Takatsuki cũng phải trải qua những gì mà Kafuku từng nếm trải. Thế nhưng, với Takatsuki, sau lần ở quán bar để hỏi nguyên nhân vì sao mình được cho vai diễn ấy, anh ta đã tự giải phóng bản thân trong cuộc ẩu đả, dẫn đến bị tống giam do giết người, và Kafuku lại một lần nữa phải đảm nhận vai đó. Sự chuyển đổi người nằm chuôi dao được Hamaguchi đổi chiều liên tục, như cách mà câu chuyện của Scheherazade chuyển đổi. Takatsuki, như lần sau cùng, nói rằng, “Nếu anh thật sự muốn hiểu rõ một người, thì lựa chọn duy nhất của anh là nhìn lại bản thân một cách sâu sắc và thẳng thắn”. Hành động đó cũng có thể là lời thú tội sau cuối, hay như vai diễn của sứ giả truyền tin cho những gì mà nữ thần tình yêu Oto gửi gắm.

Thế giới văn hóa

15 bộ phim Nhật Bản dành cho hội cuồng mèo

3. Mối quan hệ giữa Misaki và Kafuku

Mở đầu truyện ngắn nguyên tác, Murakami viết rằng Kafuku cảm thấy căng thẳng trước việc phụ nữ lái xe, dù cho họ thuộc típ quá cẩn trọng hoặc bất chấp. Misaki xuất hiện vừa vặn trong chiếc xe đó với nhiệm vụ độc nhất – giữ im lặng, một người lắng nghe thứ cấp, người chắp ghép những mảnh vỡ để thấu hiểu và chia sẻ câu chuyện.

Trong nguyên tác của Murakami, các chia sẻ chỉ đơn thuần là tay đôi, giữa Kafuku và Takatsuki hay giữa anh và Misaki, thế nhưng, trong cuốn phim này, những trao đổi tay ba, tay tư được đạo diễn Hamaguchi tạo ra như cách cho thấy con người thường gặp khó khăn khi nói chuyện với đối phương nhưng lại dễ dàng chia sẻ với người ngoài.

Ảnh: fskkinoperipherfilm

Câu chuyện của Misaki cũng được triển khai và cụ thể hóa so với những cài cắm của Murakami, về nguyên nhân của vết sẹo, về lý do những lần chuyển phanh nhẹ nhàng hay ý định vì sao một người ở Hokkaido lại đến và làm việc ở Hiroshima. 

Và chuyến xe về thăm trận lở đất ở nhà Misaki hoàn toàn là một sáng tạo không có trong truyện của Murakami. Đạo diễn Hamaguchi mở rộng biên độ, để những dằn vặt của Kafuku và Misaki gặp nhau, để họ thừa nhận mình đã phá hủy, đốt trụi người kia trong câu chuyện của mình. Đau buồn và những dằn vặt như những mỏm đá bất di bất dịch của cá mút đá nay được tháo gỡ. Họ nhận ra và học cách chấp nhận và rồi tiếp tục tiến lên phía trước.

Ảnh: The smart local

Với việc sáng tạo, mở rộng và phát triển thêm câu chuyện dựa trên nguyên tác của Murakami, kịch bản của Drive my car đã truyền tải được thông điệp có phần mơ hồ và khó giải quyết, thế nhưng vẫn giữ được những đặc trưng rất Murakami. Thông điệp chữa lành bằng việc chấp nhận nhìn lại bản thân một lần nữa ủi an người xem, như cách đối đầu trực diện với quá khứ và rời bỏ tảng đá thẳm sâu. Chiến thắng ở hạng mục kịch bản hay nhất tại Liên hoan phim Cannes, Drive my car là câu chuyện xúc động nhưng cũng tạo ra những khoảng trống riêng cho mỗi khán giả quan tâm câu chuyện.