Phát sóng từ ngày 19/6/2025 trên nền tảng Tencent Video, Hoán Vũ nhanh chóng thu hút sự chú ý nhờ chất liệu gai góc. Phim lọt top tìm kiếm, tạo hiệu ứng lan truyền trên mạng xã hội khi mạnh dạn khơi gợi các chủ đề như trọng nam khinh nữ, bạo lực học đường và sự im lặng của người lớn trước bi kịch tuổi trẻ. Trên Douban, tác phẩm ghi nhận điểm số ổn định 7,1 – 7,5, mức đánh giá hiếm với dòng phim thanh xuân nặng tâm lý.
Hành trình tìm lại sự thật
Lấy bối cảnh năm 2007, phim theo chân Kiều Thanh Vũ (Trương Tịnh Nghi) – cô gái 16 tuổi buộc phải chuyển trường sau cái chết bí ẩn của chị gái mình. Không chấp nhận sự im lặng của gia đình và lời đàm tiếu của xã hội, Thanh Vũ quyết tâm lần theo manh mối để vén màn sự thật. Trên hành trình đó, cô đối mặt với bắt nạt học đường, sự xa cách trong gia đình và những tổn thương dai dẳng về tâm lý.
Tại ngôi trường mới, Thanh Vũ tình cờ gặp Minh Thịnh (Chu Dực Nhiên), một nam sinh với vẻ ngoài lạnh lùng nhưng sở hữu tâm hồn chính trực. Minh Thịnh trở thành người bạn đồng hành thầm lặng, cùng cô đi qua những tối tăm trong cuộc hành trình tìm kiếm công lý cho người chị quá cố. Dấn sâu vào cuộc điều tra, Thanh Vũ phát hiện ra những người tưởng chừng như thân thiết nhất lại chính là những người đã gieo rắc tổn thương sâu sắc cho chị gái mình.
Hoán Vũ được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Tường Dữ. Với lối kể tinh tế đặc trưng của một cây bút nữ, phim giàu chi tiết ẩn dụ và đầy ám ảnh. Trong phim, đặt bối cảnh khi chính sách kế hoạch hóa gia đình vẫn còn hà khắc, việc có được một con trai là giấc mộng khắc khoải của nhiều gia đình. Khi em trai của Thanh Vũ ra đời, niềm vui ấy đi kèm cái giá quá đắt: người cha mất việc, gia đình rơi vào bất ổn, và chị cả Bối Vũ bị gửi sang sống với ông bà nội. Không được chăm sóc đầy đủ, không được yêu thương, cô lớn lên trong một môi trường thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần.
Qua hành trình điều tra của em gái Kiều Thanh Vũ, khán giả nhìn thấy cả một ngôi làng dửng dưng, một cộng đồng ngoảnh mặt, một xã hội lấy im lặng làm vỏ bọc. Cái chết của Bối Vũ mở ra một chuỗi liên kết sai lệch giữa định kiến giới, sự thờ ơ của người lớn và niềm tin bị bóp méo từ thế hệ trước.
Song song, phim xây dựng hai kiểu gia đình điển hình. Gia đình Kiều Thanh Vũ hỗn loạn, bởi quan niệm trọng nam khinh nữ và vì cả sự nghèo khó kéo dài đã làm cạn kiệt cả vật chất lẫn cảm xúc. Trái lại, gia đình Minh Thịnh thuộc tầng lớp trí thức, đủ đầy hơn với mẹ là nghệ sĩ dương cầm, cha là viện trưởng bệnh viện. Nhưng phía sau vẻ hào nhoáng là sự mục ruỗng. Hai gia đình – một nghèo, một giàu nhưng đều là nạn nhân của những cơ chế lớn hơn: xã hội thúc đẩy sự nghiệp cá nhân hơn gắn kết gia đình, văn hóa trọng thành công hơn thấu hiểu.
Có thể nói, cặp đôi nhân vật chính là hiện thân cho một lớp trẻ bị bỏ lại giữa hai thái cực: cha mẹ nghèo không đủ sức nuôi dưỡng tinh thần và cha mẹ giàu không đủ thời gian để hiện diện. Trong sự vắng mặt của cha mẹ, lũ trẻ lớn lên cùng vết thương âm ỉ và bắt đầu tìm cách cứu lấy nhau. Từ đó, phim gửi gắm thông điệp rằng giàu nghèo không phải là lý do biện minh cho việc lơ là con cái.
Với một số khán giả, Hoán Vũ là một bộ phim quá u tối, quá nặng nề, thiếu đi những điểm sáng tích cực. Nhưng cũng có thể, đó chính là chủ đích của bộ phim: đặt người xem trước sự bức bối, trước cảm giác không lối thoát của một thế hệ trẻ lớn lên giữa định kiến, áp lực và cô đơn.
Xây dựng tâm lý và hệ thống nhân vật thuyết phục
Hoán Vũ có cách xây dựng hệ thống nhân vật đầy lớp lang và chiều sâu tâm lý. Từng con người trong phim không bị đóng khung trong vai trò tuyến tính của người tốt – kẻ xấu. Thay vào đó, họ là những thực thể sống động, đại diện cho những lát cắt tinh vi trong gia đình, học đường và xã hội.
Kiều Thanh Vũ không phải mẫu nữ chính ngôn tình điển hình, cô cứng đầu, gan lì, vừa cô đơn, vừa đầy tinh thần phản kháng. Ở cô có sự phản kháng lặng lẽ nhưng bền bỉ, thể hiện rõ trong cách cô dám chất vấn cha mẹ, dám đối diện với cái chết của chị gái trong khi người lớn cố lảng tránh. Nhìn bề ngoài, Thanh Vũ là cô gái ngoan ngoãn, nhưng ẩn dưới vẻ mềm mỏng ấy là một tinh thần kiên định.
Tâm lý của cô biến chuyển qua từng lớp hành động: từ sự dè chừng, khép kín ban đầu đến hành vi bộc phát trong đám cưới của họ hàng để bảo vệ danh dự của chị gái đã mất. Thanh Vũ đại diện cho thế hệ trẻ đang dần tỉnh thức, sẵn sàng đối đầu với sự thật, nhưng vẫn bị trói buộc bởi cấu trúc gia đình và xã hội quá nặng nề.
Bên cạnh Thanh Vũ, nhân vật người mẹ Lý Phương Hạo là tuyến phản đề thú vị. Bà là hình mẫu quen thuộc của những người mẹ Á Đông: yêu con nhưng biểu đạt bằng cách kiểm soát. Lý Phương Hạo luôn ám ảnh bởi những gì đã xảy ra với con gái đầu và bằng mọi giá bảo vệ Thanh Vũ bằng sự kỷ luật khắc nghiệt. Tuy nhiên, phim không tô đen nhân vật này, mà ngược lại, cho bà những khoảnh khắc yếu mềm và sự lo âu ẩn giấu dưới vẻ ngoài lạnh lùng. Bà nhẫn nhịn, hy sinh, và cũng là người che giấu nhiều sự thật nhất bởi niềm tin rằng im lặng sẽ bảo vệ gia đình.
Mối quan hệ giữa Thanh Vũ và mẹ là một trong những điểm nhấn giá trị nhất của phim. Không dễ chịu, không kịch tính quá đà, không tô hồng mà đầy lúng túng, va chạm, nhưng chân thật. Sự khắc họa nhân vật này là một thành công lớn, tạo nên một nhân vật phức tạp, đáng suy ngẫm.
Kiều Bối Vũ, người chị đã mất là nhân vật để lại dư âm dài lâu nhất. Bối Vũ là nạn nhân của nhiều tầng áp lực, là con gái trong một gia đình trọng nam khinh nữ, là cô gái xinh đẹp bị gán cho cái mác lẳng lơ và cuối cùng là người chết đi trong sự lặng im đầy nghi hoặc. Sắc đẹp của Bối Vũ là con dao hai lưỡi. Nó kéo theo những lời đồn thổi, cả khi cô còn sống lẫn sau khi cô qua đời.
Đội ngũ sáng tạo của bộ phim thể hiện một sự quan tâm đặc biệt và dịu dàng với nhân vật này. Dù có vẻ ngoài lạnh lùng và xa cách, đặc biệt là khi cô từ chối nhận Kiều Thanh Vũ là em gái ở cổng trường, nhưng có thể hiểu rằng hành động ấy không phải để hạ thấp hay khinh thường em gái, mà chính là để bảo vệ cô, tránh cho em khỏi những kẻ xấu mà cô chạm mặt. Mối quan hệ giữa Thanh Vũ và chị gái là một điểm nhấn cảm động trong câu chuyện. Đây không phải là một tình cảm sướt mướt hay thiếu thực tế, mà là một tình chị em trong sáng, giản dị nhưng vô cùng mạnh mẽ.
Ngoài ra, các nhân vật như Minh Thịnh, nam sinh đồng hành cùng Thanh Vũ hay Tần Văn Thu, người phụ nữ bị chấn thương tâm lý cũng được xây dựng với tâm lý nhất quán. Những nhân vật này làm dày thêm hệ thống nhân vật và mở rộng không gian tâm lý cho người xem suy ngẫm.
Với đội ngũ sáng tạo gồm đạo diễn, biên kịch và nhà sản xuất đều là nữ, Hoán Vũ mang một giọng điệu dịu dàng nhưng cũng đầy tỉnh táo. Tác phẩm không dùng góc nhìn từ nam giới để lý giải phụ nữ, mà để phụ nữ tự kể câu chuyện của mình, về tổn thương, sự phản kháng và nhu cầu được thấu hiểu. Chính điều đó mang lại cho phim một cảm giác chân thực hiếm thấy.
Xem thêm
•[Review phim] “How to Train Your Dragon” live-action: Cũ mà không cũ, quen mà vẫn chạm đến tim
•[Review phim] “Good Boy” (2025): Câu chuyện của những kẻ hết thời và hành trình chữa lành
•[Review phim] “Lâm Giang Tiên”: Giấc mộng tiên duyên chưa kịp tỉnh
Phản ánh hiện thực xã hội
Khác với xu hướng lãng mạn hóa tuổi mới lớn, Hoán Vũ chọn cách phản ánh đầy chua xót những lát cắt hiện thực xã hội Trung Quốc giữa năm 2007. Phim lấy cái chết bí ẩn của Kiều Bối Vũ để mở ra chuỗi bi kịch mang tính hệ thống: từ định kiến giới, nghèo đói, hệ thống giáo dục, sự xung đột giữa hiện đại hóa và truyền thống cổ lỗ.
Được đặt trong bối cảnh làng quê Nam Kiều, bi kịch của Bối Vũ không đến từ một biến cố đơn lẻ. Đó là hệ quả tích tụ từ nhiều năm bị đối xử như đứa con gửi tạm, bị dạy dỗ rằng im lặng là một đức tính, và rằng lỗi lầm luôn thuộc về người con gái khi xảy ra chuyện. Từ bố mẹ đến ông bà, từ họ hàng đến làng xóm, mỗi người đều góp một phần vào chuỗi định kiến khiến một đứa trẻ tự xem mình như gánh nặng.
Phim không né tránh những vấn đề gai góc. Trái lại, nó dùng cái chết của một thiếu nữ để khơi ra cả một chuỗi bất công. Ở đó, các hệ tầng xã hội: gia đình, học đường, làng xã như ba mặt phẳng giao thoa. Giáo viên và nhà trường chẳng mấy khi can thiệp khi Thanh Vũ bị bắt nạt ở trường. Gia đình không đứng ra bênh vực con gái mà chỉ quan tâm đến sĩ diện; cộng đồng càng không nương tay và đàm tiếu đến cùng. Từ câu chuyện của một cô gái tìm kiếm sự thật về cái chết của chị gái mình, phim khéo léo chạm đến những chủ đề nặng ký như trinh tiết, kỳ thị giới, cách giáo dục Á Đông, sự cô đơn và áp lực xã hội. Đây là bức tranh phản chiếu đa chiều của xã hội hiện đại.
Bên cạnh yếu tố tâm lý, Hoán Vũ còn gây chú ý bởi sự lồng ghép khéo léo yếu tố trinh thám với chất liệu hiện thực. Việc phim lựa chọn không tô vẽ tình yêu học đường thành điểm nhấn, mà chỉ đặt nó như một nhịp lặng trong hành trình đi tìm chân lý, càng khiến mạch phim chắc tay, tránh sa vào những cảm xúc ủy mị. Nhờ đó, mối quan hệ giữa Thanh Vũ và Minh Thịnh trở thành một điểm sáng. Với Hoán Vũ, biên kịch đã chứng minh rằng phim thanh xuân có thể là tấm gương soi chiếu các vết rạn trong cấu trúc gia đình và xã hội. Đây là một tác phẩm mang tinh thần chất vấn, không né tránh sự thật và để lại dư âm lâu dài cho người xem.
Về mặt học thuật, Hoán Vũ khó có thể chỉ được phân loại là một bộ phim học đường. Chính cấu trúc phân tầng kịch bản theo logic tâm lý, chất liệu điều tra, khiến nó gần như là một bộ phim tâm lý xã hội. Do đó, nếu xem Hoán Vũ với kỳ vọng về một bộ phim thần tượng ngập tràn những phân cảnh ngọt ngào và mộng mơ, khán giả có thể sẽ cảm thấy hụt hẫng. Đây không phải là một bộ phim dễ xem. Nó nặng nề, thậm chí là bức bối. Nhưng điều đó không đến từ sự phóng đại cảm xúc hay bi kịch hóa tuổi trẻ mà từ việc đặt hiện thực xã hội vào đúng vị trí của nó trong đời sống học đường.
Nhóm thực hiện
Bài: Hoàng Thúy Vân
