Sinh Vạn Vật đánh dấu sự trở lại của Dương Mịch trong một vai diễn tâm lý nặng đô. Ngay tối đầu tiên lên sóng trên CCTV-8, rating phim đã đạt 3,07% – con số hiếm hoi với dòng phim điền viên. Sau ba tập, tỷ lệ trung bình ổn định ở mức 1,99%, khẳng định độ lan tỏa mạnh mẽ. Trên iQIYI, bộ phim ghi nhận hơn 7.000 điểm nhiệt chỉ trong vài giờ, vươn lên dẫn đầu bảng xếp hạng và liên tục giữ hot search trên Weibo. Phim gây tiếng vang bởi kịch bản chắc tay, thông điệp nhân văn cùng phần diễn xuất được giới chuyên môn đánh giá cân bằng, tròn trịa.
Đất, người và lịch sử
Được chuyển thể từ tiểu thuyết Lưu luyến và đoạn tuyệt của nhà văn Triệu Đức Phát, Sinh Vạn Vật xoay quanh hành trình trưởng thành của Ninh Tú Tú (Dương Mịch), con gái của một gia đình địa chủ giàu có. Ngay trong ngày đại hôn với người yêu thanh mai trúc mã là Phí Văn Điển (Trương Thiên Dương), cô bị thổ phỉ bắt cóc. Cha cô, Ninh Học Tường (Nghê Đại Hồng), vì sợ mất đất đai nên không chịu bán đất để lấy tiền chuộc con gái về. Nhằm giữ thể diện, ông ép em gái Tú Tú là Ninh Tố Tố (Hình Phi) gả thay. Bi kịch dồn dập khi Tú Tú thoát nạn trở về, quyết đoạn tuyệt với gia đình và chấp nhận lấy Phong Đại Cước (Âu Hào) – một anh nông dân nghèo nhưng chất phác và chính trực trong làng.
Từ một tiểu thư sống trong nhung lụa, Tú Tú buộc phải lao động để tồn tại, đối mặt với đói nghèo và định kiến. Mâu thuẫn càng thêm gay gắt khi giữa Tú Tú, Phong Đại Cước và Phí Văn Điển hình thành một mối tình tay ba nhiều dằn vặt. Trong bối cảnh đó, tư tưởng cách mạng bắt đầu len lỏi vào làng quê. Tú Tú, nhờ tri thức và lòng kiên định, trở thành người dẫn dắt phụ nữ thoát khỏi xiềng xích phong kiến, mở ra hành trình giành quyền tự do cho chính mình và những người đồng cảnh. Hai thập kỷ đầy biến động và những năm tháng cơ cực tham gia trừ thổ phỉ, kháng Nhật, sát cánh cùng quân đội… trở thành phép thử để Tú Tú hóa giải hận thù, tìm lại gia đình và khẳng định giá trị bản thân.
BÀI LIÊN QUAN
Từ bối cảnh miền nông thôn, câu chuyện khắc họa thăng trầm của hai thế hệ thuộc ba đại gia tộc: họ Ninh, họ Phong và họ Phí đồng thời làm nổi bật mối liên hệ phức tạp giữa con người và mảnh đất quê hương. Trong phim, đất không chỉ là phông nền, mà trở thành nhân vật sống động, chi phối số phận và tính cách con người. Mọi quyết định, hành động và số phận của con người đều gắn liền với đất: Ninh Tú Tú học cách lao động trên đồng ruộng, Phong Đại Cước sống và bảo vệ mảnh đất của gia đình, các mâu thuẫn giai cấp đều xoay quanh quyền sở hữu đất. Cuộc sống, sự tồn tại và mối quan hệ xã hội đều “sinh ra” từ đất.
Giống như thiên nhiên trong triết lý nông thôn, đất vừa là nguồn sống, vừa là thử thách. Đất hiện lên hiền từ, ươm mầm sự sống qua từng mùa vụ, nhưng cũng là thế lực thử thách con người bằng thiên tai, hạn hán và nghèo đói. Qua lao động, con người học được kiên nhẫn, hiểu nhịp điệu của cuộc sống, và qua đó, đất “sinh ra” cả sức mạnh, ý chí và phẩm giá của họ.
Hành trình của Ninh Tú Tú trong Sinh Vạn Vật vì vậy là minh chứng cho mối quan hệ sâu sắc giữa con người và mảnh đất. Tình yêu của cô với đất không lãng mạn hay hào nhoáng; đó là một sự gắn kết được tôi luyện qua lao động, qua những thử thách sinh tồn. Mối quan hệ với Phong Đại Cước – chồng cô – cũng được vun đắp trên nền tảng đồng cam cộng khổ. Khi đất đai bị đe dọa, cuộc chiến bảo vệ mảnh ruộng cũng là cuộc chiến bảo vệ gia đình, cộng đồng và phẩm giá của chính cô. Lao động qua đó trở thành phương thức trưởng thành, giải phóng, hình thành bản sắc của cả cộng đồng. Như vậy, đất chính là nền tảng sinh tồn, nối liền đời cha với đời con và làm nên các giá trị tập thể.
Nhìn rộng hơn, tiêu đề Sinh Vạn Vật còn mang ý nghĩa biểu tượng: đất sinh ra vạn vật, vạn vật sinh ra câu chuyện và câu chuyện phản ánh dòng chảy lịch sử. Bộ phim dùng mảnh đất làm mắt xích liên kết các số phận, biến bi kịch cá nhân thành một bản trường ca về con người, thời cuộc và môi trường sống.
Xem thêm
•[Review phim] “Định Phong Ba”: Phim trinh thám cổ trang với kịch bản gốc ấn tượng
•[Review phim] “My Oxford Year”: Chuyện tình romcom cổ điển trên nền Oxford đậm chất thơ
•[Review phim] “Anh Đào Hổ Phách”: Hồi tưởng thanh xuân trong veo giữa lòng Bắc Kinh cũ
Tái hiện một thời đói nghèo và “vòng kim cô” của lễ giáo
Bên cạnh khắc họa sự vươn lên của những người phụ nữ, Sinh Vạn Vật còn dựng lên bức tranh toàn cảnh về Trung Hoa Dân Quốc (1920-1940) – giai đoạn lịch sử hỗn loạn, nơi trật tự cũ đang lung lay nhưng trật tự mới chưa rõ hình hài. Bộ phim khéo léo kết hợp biến động vĩ mô của lịch sử với những trải nghiệm cá nhân, riêng tư của các nhân vật: từ tranh giành đất đai, xung đột giai cấp, đến thử thách của phong tục và lễ giáo. Nhờ đó, câu chuyện đời thường được “sử thi hoá”, phản ánh sức ép xã hội, sự chuyển giao văn hóa và biến động lịch sử của một thời đại.
Xung đột trong phim trải rộng trên nhiều tầng xã hội. Ở một bên là tầng lớp địa chủ phong kiến – tiêu biểu là cha của Ninh Tú Tú, bảo thủ, coi trọng tài sản hơn tình thân, khắt khe với con cái và thờ ơ trước khổ đau của nông dân. Ở bên kia là những người sống bám vào đất nhưng không có quyền sở hữu, hàng ngày đối mặt đói nghèo và áp lực từ lễ giáo. Xung đột còn lan ra ngoài phạm vi cá nhân, khi lễ giáo làng xã lâu đời va chạm với những yếu tố ngoại vi như chính sách mới của chính quyền, sự xuất hiện của các thế lực quân phiệt, hay những thay đổi trong cấu trúc xã hội.
Hơn thế, phim không vẽ ra ranh giới đơn giản giữa tốt và xấu. Ngay cả Ninh Học Tường, người cha tưởng chừng đáng trách cũng được thể hiện như sản phẩm của thời đại. Ông bị trói buộc bởi tư tưởng cũ, lề giáo và tập tục. Quyết định của ông xuất phát từ nỗi sợ mất đất, tức mất đi quyền lực và cả việc bảo vệ gia tộc, chứ không hoàn toàn là lòng độc ác. Nhân vật này là hình ảnh phản ánh bi kịch của tầng lớp phong kiến: vừa nắm quyền lực, vừa bị chính hệ thống trói buộc. Chính sự đa chiều này tạo nên chiều sâu cho câu chuyện, giúp khán giả thấu cảm bi kịch của cả một thế hệ, đặt trong bối cảnh xã hội chuyển giao đầy xáo trộn.
Điểm cộng khác của phim là sự trung thành với nguyên tác. Phim đưa người xem trở về với một giai đoạn mà cái đói len lỏi vào từng bữa cơm, muối trở thành thứ xa xỉ phải đổi bằng ngũ cốc, và những hủ tục phong kiến vẫn ràng buộc số phận phụ nữ. Cách tái hiện đời sống nông thôn Lỗ Nam đầu thế kỷ 20 mang tính khảo cứu rõ rệt, từ phong cảnh, phục trang đến tập tục. Bộ phim cũng giữ nguyên tinh thần phơi bày mặt trái xã hội phong kiến: trọng nam khinh nữ, hủ tục nối dõi. Những chi tiết ấy thành công tạo nên sức nặng về mặt văn hóa – xã hội, khơi gợi suy ngẫm về cái giá của tự do trong một thời đại khắc nghiệt.
BÀI LIÊN QUAN
Dương Mịch hy sinh hình tượng nhưng vẫn chưa trọn vẹn
Ở vai trò trung tâm, Dương Mịch nhận nhiều chú ý ngay từ khi dự án công bố. Lợi thế lớn nhất của nữ diễn viên là gương mặt điện ảnh với đường nét tinh xảo và đôi mắt to tròn đặc trưng, giúp cô truyền tải trọn vẹn sự đau khổ, phẫn uất ở những phân đoạn kịch tính. Đáng ghi nhận ở cô là quyết tâm phá vỡ hình tượng. Dương Mịch gần như không trang điểm, chủ động tăng cân để phù hợp dáng vẻ một thôn nữ, thậm chí dành thời gian luyện phương ngữ để tái hiện chất giọng nông thôn. Những nỗ lực này cho thấy sự kiên định của cô trong việc thoát khỏi hình ảnh quen thuộc trên màn ảnh đô thị.
Tuy nhiên, tuổi tác cùng khí chất hiện đại khiến Dương Mịch khó hòa vào bối cảnh nông thôn thập niên 1920. Khi đứng cạnh dàn diễn viên gạo cội như Nghê Đại Hồng hay Tần Hải Lộ, sự chênh lệch càng lộ rõ, giảm tính thuyết phục về mặt hình tượng. Chính vì vậy, nhân vật của ngôi sao nữ không tránh khỏi tâm điểm bàn tán. Một bộ phận khán giả khen ngợi sự tiến bộ và tinh thần dấn thân, trong khi số khác cho rằng cô khá “lạc quẻ” so với tác phẩm.
Không chỉ dựa vào sức hút của Dương Mịch, Sinh Vạn Vật còn ghi điểm nhờ dàn diễn viên phụ đồng đều về thực lực. Âu Hào mang tới hình ảnh một nông dân chân chất, thật thà nhưng kiên nghị. Sự mộc mạc, tình yêu âm thầm nhưng bền bỉ dành cho Ninh Tú Tú và mối gắn bó với mảnh đất quê hương được khắc họa một cách tinh tế. Phản ứng hóa học giữa Âu Hào và Dương Mịch không nồng cháy, mà âm ỉ, xuất phát từ những thử thách chung, tạo nên cảm giác chân thực.
Nghê Đại Hồng với kinh nghiệm dày dạn của một diễn viên gạo cội đã biến hóa hoàn hảo vai lão địa chủ Ninh Học Tường – gia trưởng, ích kỷ, tàn nhẫn. Và không thể không nhắc đến Tần Hải Lộ trong vai Phí Tả Thị – người phụ nữ sống trong vòng xoáy lễ giáo và định kiến. Vai diễn này để lại dư âm bởi sự giằng xé: vừa đáng thương vì thân phận bị trói buộc, vừa đáng trách bởi những toan tính cá nhân. Diễn xuất tự nhiên, nội lực và tinh tế của họ khi hóa thân những nông dân làng Lỗ Nam góp phần tạo nên bức tranh quần chúng đa chiều. Mỗi nhân vật, dù nhỏ, đều mang nhịp sống, lo toan và tâm lý riêng, khiến thế giới trong phim trở nên sống động.
Nhóm thực hiện
Bài: Hoàng Thúy Vân
