Từ sợi len đến hành trình đầy phức cảm
Ánh sáng trong ta (tựa gốc: The Light We Carry: Overcoming in Uncertain Times) đề cập đến tầm quan trọng của việc nhận ra ánh sáng của chính mình và trở nên mạnh mẽ hơn nhờ ánh sáng đó. Với Michelle Obama, đó luôn là hành trình đối diện và tự vấn bản thân một cách triệt để trong từng giai đoạn cuộc đời, bằng sự thấu cảm đầy tính nữ.
Điều thú vị là ngay từ chương mở đầu, Michelle Obama đã chọn dẫn dắt toàn bộ câu chuyện khai sáng đời sống nội tại phụ nữ bằng một tình tiết tưởng chừng nhỏ lẻ vụn vặt, thông qua việc miêu tả hành động đan len đậm đà chất nữ tính có phần khó hình dung với người trẻ thời nay. Tuy nhiên, bà Michelle Obama khẳng khái thừa nhận: “Đan len giúp tôi bình tâm”.
Thật vậy, với Michelle Obama việc đan len còn là một cách nhìn lại sâu vào DNA của bà. Mấy ai trong đời đã từng “nhìn DNA” của mình như thế này? Rằng “khả năng đan len đã có sẵn trong tôi và được ẩn giấu trong gien di truyền của tôi. Hóa ra tôi là hậu duệ của nhiều thế hệ thợ may. Theo lời mẹ tôi, mọi phụ nữ trong gia đình bên ngoại đều học cách thêu thùa, may vá, móc và đan.
Chuyện này không hẳn là đam mê mà đúng hơn là nó mang tính thiết thực, bởi biết may vá là cách đơn giản để không rơi vào cảnh nghèo đói. Nếu biết may vá hoặc sửa quần áo, bạn luôn có thể kiếm tiền. Khi cuộc sống của bạn có quá nhiều điều không đáng tin cậy, bạn có thể tin vào chính đôi tay mình”.
Đây xem ra là cách hoàn hảo để bắt đầu cuốn sách này, khi việc đan len mang lại cho Michelle Obama một chuyến khởi hành đầy phức cảm về quá khứ, để đan móc ký ức của tổ tiên vào sợi len đang đan dở của bà. Song song đó là sự đồng hiện đan xen những thời khắc thực tại, trong ý thức kiểm soát bản thân ở mức vi tế và khắc kỷ cực cao của cựu Đệ nhất Phu nhân nước Mỹ.
Với Ánh sáng trong ta, bà Michelle Obama sẵn sàng đề cập trực diện về bệnh tật của cha mình bằng một chương dài, được kể bằng nhiều tình huống xót xa và thấm đẫm thương yêu cho đến hồi kết đau buồn trong gia đình nhỏ của mình: “Giờ đây tôi nhận ra rằng tình trạng bệnh tật của cha đã cho tôi một bài học đầu đời quan trọng về trải nghiệm trở nên khác biệt; và nỗ lực sống trong một thế giới được ấn định bởi thứ gì đó nằm ngoài tầm kiểm soát của bản thân”. Điều đó giúp bà lường trước mọi khả năng có thể xảy ra trong một thế giới bất định, khi bước đi từ một căn hộ hai tầng trên Đại lộ Euclid của thành phố Chicago đến Ivy League, rồi đến Nhà Trắng.
BÀI LIÊN QUAN
Và nếu bạn tò mò về Nhà Trắng, ắt hẳn bạn sẽ thấy rõ sự hiện diện của bối cảnh nổi tiếng ấy lại khá đậm nét tính nữ dưới tầm mắt của bà Michelle Obama trong Ánh sáng trong ta. Bà viết: “Khi còn ở Nhà Trắng, vào mùa xuân, chúng tôi thường trồng mấy luống rau gọi là “ba chị em” trong khu vườn ở Bãi cỏ phía Nam: trồng xen canh bắp, đậu và bí vào cùng một luống. Đây là phương pháp hữu ích mà người Mỹ bản địa dùng để trồng lương thực truyền thống, một phương pháp đã được sử dụng hàng trăm năm và dựa trên ý tưởng rằng mỗi loại cây đều có những đặc điểm quan trọng để bổ sung cho những loại cây khác”.
Hình thái tồn sinh này trong thế giới tự nhiên cũng chính là lối sống mà bà Michelle Obama luôn ý thức duy trì quanh mình, thông qua “chiếc bàn bếp của tôi”, được mô tả theo kiểu rất chị-em-bạn-gái trong Chương 5 của Ánh sáng trong ta. Đó là khi vị Đệ nhất Phu nhân nước Mỹ: “cứ mỗi vài tháng tôi lại gọi điện cho khoảng mười người bạn gái của mình và mời họ cùng tham gia Trại David trong một kỳ nghỉ dưỡng”. Họ có mặt cùng nhau, trong sự thân thiết, trong sự cam kết, trong sự thỏa hiệp và thậm chí là trong sự mệt mỏi của đời sống phụ nữ. Bởi lẽ, đối với bà Michelle Obama, điều quan trọng nhất trong tình bạn là hiện diện vì nhau.
Cuộc đào sâu vào tâm thức phụ nữ
Đặc biệt hơn, hầu như người đọc nào cũng có thể thấy rõ rằng điểm nhìn xuyên suốt của bà Michelle Obama trong Ánh sáng trong ta luôn là sự tìm kiếm và ghi nhận sức mạnh riêng biệt của phái nữ song hành cùng tính nữ. Bà không ngừng đào sâu vào tâm thức phụ nữ và cách họ sử dụng những phẩm chất đặc trưng của phụ nữ: sự mềm mại, khả năng lắng nghe, lòng trắc ẩn và trực giác như một phần cốt lõi tạo nên sức mạnh riêng biệt của phụ nữ mà xã hội lâu nay thường xem nhẹ hoặc bỏ qua.
Quan trọng hơn, bà không đối lập chúng với những đặc điểm của quyền lực hay thành công, mà ngược lại, bà xem chính những nét tính nữ ấy là nguồn lực quý giá giúp phụ nữ vững vàng, thích nghi và dẫn dắt bằng sự bền bỉ, thấu hiểu.
Michelle không ngần ngại kể rằng mình từng nghĩ sự tử tế là yếu đuối, rằng nhạy cảm là điều cần giấu đi để tồn tại trong môi trường cạnh tranh. Nhưng qua năm tháng, từ khi còn là cô luật sư trẻ đến lúc sống giữa tâm bão truyền thông tại Nhà Trắng, bà dần nhận ra, chính những gì tưởng như “nhu” ấy lại giúp bà không đánh mất bản thân giữa những áp lực lớn.
Bà viết về cách “bắt đầu bằng sự tử tế”, về việc lắng nghe cơ thể, nuôi dưỡng cảm xúc và trân trọng kết nối như những “công cụ sống” giúp ta điều chỉnh tâm trí trước những thử thách. Trong các mối quan hệ, Michelle cũng nhấn mạnh rằng trực giác và sự đồng cảm, những điều thường gắn với phụ nữ, không chỉ là món quà cho người khác mà còn là nền tảng để xây dựng những kết nối sâu sắc, chân thật, lâu dài.
Vì lẽ đó, Ánh sáng trong ta cũng có những trang viết dành riêng cho bà Marian Robinson, mẹ của Michelle Obama, như một lẽ tất yếu. Bà Michelle Obama không ngần ngại chia sẻ về mẹ mình theo lối tả chân: “Bà đã sống một cuộc đời bình yên và vui vẻ. Sự hào nhoáng và trang trọng không có ý nghĩa gì đối với bà. Bà nhìn thấu những vỏ bọc hấp dẫn bên ngoài đó và tin rằng tất cả mọi người đều nên được đối xử bình đẳng. Tôi từng thấy mẹ nói chuyện với Giáo hoàng và với người đưa thư bằng cùng một phong thái hòa nhã và điềm tĩnh như nhau”.
Xem thêm
•Trắc nghiệm: Hình dáng bàn chân tiết lộ gì về bạn?
•4 nguyên tắc trong đạo Phật giúp cuộc sống của bạn an nhiên và hạnh phúc hơn
•Trắc nghiệm: Hình tam giác tiết lộ triết lý sống của bạn
Bà không phủ nhận phụ nữ có thể đầy nghị lực, quyết đoán, lý trí nhưng bà cũng khẳng định rằng những phẩm chất mềm mại không làm chúng ta yếu đi mà chính là nơi ánh sáng nội tâm được nuôi dưỡng.
Thay vì cố trở nên giống như một hình mẫu quyền lực cứng cỏi, Michelle chọn cách sống trọn vẹn trong bản sắc nữ tính của mình: một sự nữ tính không rập khuôn mà giàu bản lĩnh, sâu sắc và kiêu hãnh theo cách rất riêng. Chính trong sự giao hòa giữa tính nữ và sức mạnh, bà đã tìm thấy con đường để vừa là người nâng đỡ, vừa là người dẫn lối, không chỉ cho bản thân mà cho nhiều thế hệ phụ nữ khác.
Với những câu chuyện được chia sẻ một cách đời thường mà vẫn cực kỳ long lanh như thế trong Ánh sáng trong ta, việc bà Michelle Obama gọi tên sức mạnh nội tại chính là ánh-sáng-trong-ta đã trở nên hợp lẽ đầy sức thuyết phục, như thể người đọc được diện kiến một “nữ pháp sư” thời đương đại.
Như bà đã đúc kết: “Thách thức của việc sống một cuộc đời vĩ đại là cố gắng tìm cách bảo vệ ước mơ và động lực của bạn, duy trì sự vững vàng nhưng không cảnh giác quá mức, giữ vững sự linh hoạt và cởi mở để phát triển bản thân, đồng thời cho phép người khác nhìn thấy con người thật của bạn. Điều đó nghĩa là học cách che chắn cho ngọn lửa bên trong bạn mà không che khuất ánh sáng của nó”.
Nhóm thực hiện
Tham khảo: First News
