Thiền không phải điều bí ẩn, cũng không chỉ dành riêng cho những người tu hành. Bất cứ ai, dù bận rộn hay sống giữa nhịp sống hối hả, đều có thể trải nghiệm nó. Thiền là trạng thái mà tâm trí không còn bị chi phối bởi dòng suy nghĩ thường nhật, là khoảng lặng giữa những ồn ào của đời sống. Khi tâm trí không còn ý nghĩ, đó là thiền. Nhưng để cảm nhận trọn vẹn, cần phân biệt thiền với giấc ngủ sâu – một trạng thái mà ai cũng trải qua.
Trong cuốn sách Tỉnh thức, Osho viết: “Ngủ sâu và thiền có điểm giống và khác nhau. Điểm giống là suy nghĩ biến mất ở cả hai trạng thái. Điểm khác là khi ngủ sâu, nhận thức cũng biến mất cùng với suy nghĩ, nhưng khi thiền, bạn vẫn nhận thức. Cho nên, thiền là ngủ sâu cộng với nhận thức”.
Thiền giúp tâm trí lắng xuống, xoa dịu những dòng suy nghĩ liên tục, nhưng khác với giấc ngủ sâu, bạn vẫn hoàn toàn nhận thức. Cơ thể có thể thả lỏng như khi chìm trong giấc ngủ, nhưng tâm trí vẫn sáng rõ và minh mẫn. Nói cách khác, thiền là “ngủ sâu có ý thức”. Khi đó, bạn không chỉ được nghỉ ngơi mà còn chứng kiến, trải nghiệm và cảm nhận từng khoảnh khắc trong sự tỉnh thức. Đây chính là điểm khác biệt tinh tế nhưng quyết định: thiền không chỉ là thư giãn, mà còn là cơ hội để hiểu rõ bản thân và tận hưởng sự yên bình nội tại.
Khoảnh khắc hiện tại – Nơi hạnh phúc thực sự hiện hữu
Với nhiều người, thực hành thiền ban đầu có thể khiến họ bỡ ngỡ, thậm chí hơi sợ hãi. Nó cũng giống như lần đầu học bơi: bạn lo sợ chìm, sợ mất kiểm soát, … nhưng khi dám bơi một chút, thả trôi cơ thể theo dòng chảy, bạn sẽ nhận ra bơi thật dễ dàng và tự nhiên. Thiền cũng vậy. Khi dám buông bỏ những suy nghĩ liên tục, nhưng vẫn giữ nhận thức sáng rõ, bạn sẽ cảm nhận sự sảng khoái, nhẹ nhõm và tràn đầy năng lượng mà trước đây chưa từng trải qua.
Khi bạn đã trải nghiệm trạng thái “ngủ sâu có ý thức”, cơ thể được thả lỏng, tâm trí tĩnh lặng, bạn sẽ nhận ra rằng thiền không chỉ là nghỉ ngơi. Sự tĩnh lặng ấy mở ra một không gian nội tâm đặc biệt, nơi bạn có thể quan sát và cảm nhận từng khoảnh khắc một cách trọn vẹn. Trong không gian ấy, hạnh phúc không còn phụ thuộc vào thành tựu hay vật chất bên ngoài, mà ngay trong giây phút hiện tại. Khi tâm trí yên lặng, bạn không còn bị cuốn theo lo âu, bám víu hay sợ hãi. Mọi cảm giác, mọi trải nghiệm đều trở nên rõ ràng, sống động và đầy ý nghĩa.
Điều quan trọng mà bất kỳ ai bắt đầu bước vào thiền cũng cần nhớ: thiền không phải là mục tiêu để đạt tới, mà là cách sống, là trải nghiệm trực tiếp. Mỗi lần thực hành, bạn trở về với bản thể nguyên sơ, nơi suy nghĩ không chi phối nhưng vẫn tồn tại nhận thức trong sáng và bình an. Khi tâm trí tĩnh lặng, bạn không chỉ được nghỉ ngơi mà còn “tỉnh thức”, hiểu rõ chính mình và trải nghiệm tự do nội tại.
Osho nhấn mạnh: “Thiền là thứ có sẵn. Bạn chỉ cần tạo không gian cho nó vận hành, bạn chỉ cần cho nó cơ hội”. Sự tỉnh thức không phải triết lý hay lý thuyết xa vời, mà là trạng thái sống mà bất cứ ai cũng có thể trải nghiệm. Khi học cách thả lỏng như ngủ sâu nhưng vẫn giữ nhận thức, bạn mở ra cánh cửa dẫn đến hạnh phúc và tự do trọn vẹn. Thiền giúp bạn sống trọn vẹn trong từng khoảnh khắc, nơi bình yên và niềm vui trở thành hiện thực ngay trước mắt.
Thiền không chỉ là kỹ thuật hay bài tập, đó là cách bạn đối diện với chính mình. Buông bỏ nhưng vẫn nhận thức, thư giãn hoàn toàn mà vẫn trọn vẹn trong từng trải nghiệm ở hiện tại. Khi ấy, mọi lo lắng, muộn phiền hay áp lực hàng ngày chỉ còn là những làn sóng đi qua. Bạn đứng vững giữa dòng chảy, nhận thức từng khoảnh khắc và sống trọn vẹn với chính mình. Thiền chính món quà kỳ diệu mà bất kỳ ai đều có thể tự trao cho bản thân, là hành trình dẫn đến bình an và hạnh phúc thực sự.
Xem thêm
•“Về Miền Bí Ẩn” – hành trình tâm linh phi thường của Tôn sư Tenzin Priyadarshi Rinpoche
•[Review sách hay] “Giao tiếp chạm chân thành” – Nền tảng của một cuộc đời trọn vẹn