Rời Turpan nắng cháy sa mạc, tôi hướng về phía biên giới, điểm dừng cuối cùng của hành trình Con đường tơ lụa trên đất Trung Hoa. Cuộc sống, cảnh sắc nơi đây như một bức tranh huyền ảo và sống động. Và hơn thế, tôi may mắn trở thành nhân chứng trước sự chuyển giao kỳ diệu của tự nhiên.

Cuộc sống trên thảo nguyên với nghề chăn nuôi gia súc vẫn luôn được duy trì từ xưa đến nay

Phiên chợ Ba Tư và Urumqi không ngủ

Đặt chân đến Urumqi khi trời tờ mờ sáng, sương rơi nặng hạt và mây mù giăng kín, nhưng người đã đầy ngoài đường, xe đã chật kín lối đi, âm thanh đã rộn rã, trái ngược hẳn với không gian đầy gió cát chỉ cách đó vài giờ xe chạy. Nhìn từ máy bay, Urumqi giống một ốc đảo trù phú giữa hoang mạc khổng lồ, với những thánh đường Hồi giáo mái vòm cong uy nghi như cung điện nằm kiêu hãnh giữa các tòa nhà hiện đại.

Kanas đẹp nhất vào tháng 9, thời điểm chín muồi của mùa Thu

Tôi quyết định dành hẳn 1 ngày ở Urumqi để thăm thú chợ Grand Bazaar, tưởng tượng mình tham dự “phiên chợ Ba Tư” hơn nghìn năm trước. Từ một phiên chợ tự phát của các thương nhân trên con đường tơ lụa, ngày nay, nó trở thành khu chợ đông đúc, rộng lớn có diện tích 100.000m2, tập trung hầu hết các sản vật nổi tiếng của Tân Cương cũng như hội tụ các hoạt động văn hóa mang đậm bản sắc Trung Á.

Đủ loại đặc sản vùng Tân Cương được bày bán

Grand Bazaar là một quần thể kiến trúc đặc trưng Hồi giáo, được chia ra nhiều khu vực như khu mua sắm, khu ẩm thực, khu biểu diễn văn hóa, quảng trường, tháp vọng cảnh, tháp chuông… Cuốn hút nhất là khu bán đồ lưu niệm và sản vật địa phương. Những tấm thảm Ba Tư đủ kích cỡ, phong cách, với muôn vàn họa tiết, hoa văn sặc sỡ, đường nét sống động.

Kiến trúc Hồi giáo nằm giữa khu phố mới ở Urumqi

Nơi khiến tôi mê mẩn quên cả đường ra là khu bán đồ trang sức, mỹ nghệ bằng bạc giả cổ từ Kazakhstan. Tựa như hang động của 40 tên cướp, nơi đây chất đầy vàng bạc đá quý nhìn đến hoa cả mắt. Những chiếc bình cao, thấp chạm trổ tinh vi, những chiếc khay có đường cong mềm mại, hay các kiểu đèn Aladdin độc đáo…

Du khách đến đây thường để vẻ đẹp Trung Á với đôi mắt to, giọng nói ngọt ngào và nụ cười tươi tắn trên môi của các cô gái Uzbekistan hút hồn mà tự nguyện trả số tiền đắt gấp 10 lần giá trị thực. Lớn và đông đúc nhất là khu bán thực phẩm đặc trưng vùng Tân Cương: dưa gang Hami, táo Y Ninh, nho xanh không hạt Turpan, lê Khố Nhĩ Lạc… Mỗi loại trái cây đều mang vị ngọt lịm, thanh tao và hương thơm riêng biệt, ăn một lần là nhớ mãi.

Các mái vòm đặc trưng của kiến trúc Hồi giáo

Quảng trường phía bên ngoài cũng náo nhiệt không kém. Những chú lạc đà to lớn thủng thẳng nhai cỏ, một chiếc xe đẩy đặt bếp than hồng nướng những xiên thịt cừu thơm nức mũi, vài thanh niên người Duy Ngô Nhĩ quấn khắp người các tấm da lông thú rừng thuyết phục khách mua… Giữa quảng trường, một ban nhạc dạo những khúc réo rắt, vui nhộn bằng các loại nhạc cụ truyền thống.

Phải đến 9 giờ tối, màn đêm mới bao phủ cả thành phố, nhưng sự náo nhiệt, sôi động vẫn không giảm đi. Gần Nhị Đạo Kiều, ngôi chợ đêm tấp nập người mua kẻ bán. Con đường ẩm thực tạp mùi và nhộn nhạo những tiếng rao. Một con cừu quay chín đỏ được xẻo bán ngay tại chỗ. Bên cạnh là quầy bán nước lựu, những quả lựu Tân Cương to, da bóng, hạt đỏ ối và mọng nước. Tôi chọn một quán nhỏ bán những xiên thịt cừu nướng đậm nồng đủ loại gia vị, hớp một ngụm trà nóng, xuýt xoa lạnh. Tôi đoán Urumqi chưa kịp ngủ say, trời đã bình minh rồi.