Những người mắc hội chứng ái kỷ rất khó phát hiện, đặc biệt nếu họ lớn tuổi hơn bạn và có tính cách phức tạp. Qua thời gian, họ thường tìm được cách để lợi dụng những nạn nhân của mình, đôi khi còn lừa họ vào bẫy mà bản thân người bị hại không hề hay biết. Một điều nữa là các anh chàng này không phải lúc nào cũng hành xử thống nhất. Sẽ có một số hành vi giống nhau, ví dụ như khi họ lý tưởng hóa, hạ thấp hay thậm chí quay lưng với chính người mình yêu. Tuy nhiên, theo nhà tâm thần học Elinor Greenberg, có 3 loại người tự luyến và họ luôn hành xử rất khác vỏ bọc bên ngoài của mình. Một trong các loại bệnh tự luyến khó phát hiện nhất là người tự luyến “bí mật” (covert narcissists). Họ sẽ không thể hiện ra ngoài bản thân là người có tính cách ái kỷ, hay tự nhận mình là nhất. Thay vào đó, họ khá xấu tính và cư xử theo cách “tàn bạo” nhưng thầm lặng.

(Ảnh: Unsplash)

Lấy ví dụ, họ có thể xuất hiện bình tĩnh và chuyên nghiệp trước nhiều người. Nhưng đối với những người mà họ đang hẹn hò, họ lại đối xử đôi lúc lạnh lùng, khi thì hạ mình nhún nhường, lúc lại lạm dụng quá mức. Nếu so với Hyde và Jekyll, đây hoàn toàn là những người có thể thay đổi giữa các tính cách dễ dàng như vậy.

“Họ làm bất cứ thứ gì vào bất cứ khi nào họ muốn”, tác giả cuốn sách Healing from Hidden Abuse cho biết. Đáng sợ hơn, họ luôn khiến mình trông như nạn nhân. Một số người còn chối bỏ các lời hứa ban đầu của mình, dẫn dụ bạn và khiến không tỉnh táo. Theo thời gian, nạn nhân có thể hoàn toàn mất liên hệ với thực tế, và rơi vào trạng thái bị bạo hành cảm xúc (perspecticide). Vì vậy, làm sao để phát hiện ra đối phương là người tự luyến? hãy cùng ELLE tìm hiểu nhé!

Những kẻ tự luyến thường vô cùng mâu thuẫn

Dường như, những mắc bệnh tự luyến “bí mật” đều muốn mình được tôn thờ. Họ mang nhiều mâu thuẫn bởi vì họ luôn suy nghĩ cho bản thân quá mức, nhưng lại luôn cảm thấy bất an.

Một người tự luyến sẽ không tự nói “Tôi rất đặc biệt”. Thay vào đó, họ chỉ vào một người khác, một quyển sách, hay một nhà thiết kế nào đó nổi tiếng, và tự liên hệ sự đặc biệt của các nhân vật này với chính mình.

(Ảnh: Unsplash)

Có thể bạn sẽ tự hỏi ai lại đi hẹn hò với một người tự luyến bao giờ, nhưng câu trả lời không hề đơn giản như vậy. Theo Perpetua Neo, một nhà tâm lý học, lý do có thể là những kẻ tự luyến rất điêu luyện trong việc lấy lòng thương của người khác. Điều này là một cái bẫy cực kỳ hiệu quả với những ai dễ mềm lòng và sở hữu sự thương cảm cao.

Nói cách khác, những kẻ tự luyến sẽ tìm được cách đi vào trái tim của bạn dễ dàng hơn. Thường anh ta sẽ bắt đầu bằng cách kể lể về các biến cố trong cuộc đời, như bị người yêu cũ “cắm sừng” hay bị bạn bè lợi dụng. Sau khi nghe xong, bạn đừng tin vội mà hãy tự chất vấn bản thân những người bạn của đối phương là người như thế nào. Nếu họ không có ai làm bạn cả, đó là một hồi chuông cảnh báo đấy, vì cả thế giới không thể nào ai cũng lợi dụng anh ta được.

Những câu chuyện thương tâm về thời thơ ấu bị bạo hành, hay sự chống chọi với nghiện ngập sẽ khiến bạn dễ dàng đồng cảm sâu sắc và thương hại họ hơn. Nếu cứ tiếp tục, bạn sẽ rơi vào trạng thái cảm thấy mình phải có trách nhiệm với người này, vì bạn nghĩ mình có thể là người bù đắp cho họ.

Tuy nhiên, những người này hoàn toàn không có ý định thay đổi cuộc đời của mình. Đó chỉ là cách mà người ái kỷ dùng để gây sự chú ý, và điều chỉnh mục tiêu của các hành vi sai trái về phía bạn mà thôi.

Họ hoàn toàn lợi dụng lòng thương cảm của bạn

Vấn đề nằm ở chỗ, dù kẻ tự luyến có là đồng nghiệp, bạn bè hay người yêu của bạn đi chăng nữa thì một khi bạn là nạn nhân của họ, họ sẽ luôn đảm bảo rằng bạn biết hết về các vấn đề họ đang gặp phải. Sau đó, hiển nhiên là bạn không thể phớt lờ họ được. Một số người còn nói về việc tự vẫn, khiến việc từ bỏ họ đối với bạn là điều bất khả thi.

(Ảnh: Unsplash)

Bí quyết sống

4 dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị lợi dụng và cách khắc phục

Việc này buộc bạn vào thế nan giải, không thể bỏ đi và tự trói buộc mình vào loại người như vậy, nhưng cuối cùng anh ta lại không chịu trách nhiệm cho việc đó. Thậm chí, câu nói cửa miệng của những anh chàng này là: “Tôi chưa bao giờ có thứ cảm giác tương tự với ai khác”. Một lần nữa, tình huống này đẩy bạn vào “trọng trách” phải chăm sóc cho anh ta, thậm chí đến mức bạn có thể tự tách biệt mình khỏi gia đình và bạn bè.

Đối với một người tự luyến quá mức, cảm xúc của chính họ là tối quan trọng, nhưng nhu cầu và cảm giác của đối phương lại không được đề cập tới. Họ cũng không bao giờ xin lỗi cả. Họ chỉ đơn giản trừng phạt bạn bằng sự im lặng và lạnh lùng, cho đến khi bạn tự bỏ cuộc và đầu hàng.

Những lời nói dối của họ rất phức tạp

Những anh chàng tự luyến rất khinh miệt người khác, và họ sẽ xem bất cứ thứ gì đe dọa ưu thế của họ là hành động tấn công. Vì vậy, họ luôn lo lắng về sự hoàn hảo và thường xuyên hạ bệ, xem thường người khác.

Những người giỏi hơn anh ta về mặt tài sản, sự nghiệp, hay khả năng, anh ta sẽ quy chụp họ là có “ô dù” phía sau, gia đình hậu thuẫn, hay do lỗi từ bên nào đó. Luôn có cách để các anh chàng này đổ lỗi cho người khác.

Ảnh: Unsplash

Họ cũng có xu hướng ủng hộ những kẻ yếu thế hơn, nhưng đó chỉ là cách họ khiến bản thân mình trông tốt đẹp hơn thôi. Có thể bằng cách tự nhận mình là người ủng hộ nữ quyền, anh ta dễ dàng đánh lừa người khác, trong khi sự thật lại hoàn toàn ngược lại.

Họ cũng thường nói dối về quá khứ của mình, như họ đã hẹn hò với ai, tài giỏi ra sao, hoặc các vị trí trong mơ mà họ đã từ chối. Tuy nhiên, tất cả đều là dối trá. Hơn nữa, họ có xu hướng coi phim rất nhiều bởi vì họ luôn cố gắng bắt chước tính cách của các nhân vật trong phim, như lòng thương cảm chẳng hạn (và hiển nhiên là họ không làm được điều đó).

Thoát khỏi một anh chàng mắc chứng ái kỷ rất khó vì anh ta sẽ lấy hết nguồn năng lượng và chiếm hết suy nghĩ của bạn cho đến khi anh ta tìm được một mục tiêu mới. Sau khi anh ta chia tay, nạn nhân mới thấy được rằng những điều họ đã trải qua quả thật không bình thường. Khi bạn đã dứt áo ra đi với một anh chàng tự luyến, hãy bắt đầu ngay giai đoạn hồi phục tinh thần, và rút kinh nghiệm cho bản thân nhé!

—

Xem thêm:

Phụ nữ thông minh sẽ ứng xử với “trai đểu” như thế nào?

6 điều nên làm khi bị căng thẳng