Hồ Thiên Nga là vở ballet số 20 của Pyotr Ilyich Tchaikovsky, sáng tác khoảng năm 1875-1876, được dựng dựa trên những truyện cổ tích Nga cũng như một truyền thuyết xa xưa của Đức, kể về Odette, một nàng công chúa bị phù phép thành thiên nga. Vở được công diễn lần đầu ngày 4/3/1877, tại nhà hát Bolshoi, Moskva. Mặc dù được diễn lại với nhiều phiên bản khác nhau, hầu hết các phiên bản được dựa trên bản năm 1895 của Marius Petipa and Lev Ivanov, cả về phần âm nhạc lẫn biên đạo múa công diễn lần đầu vào 15/1/1895, tại nhà hát Mariinsky ở St. Peterburg. Nhờ bản hồi sinh này, bản nhạc của Tchaikovsky đã được chỉnh sửa bởi nhạc trưởng của nhà hát St. Petersburg Imperial và nhà soạn nhạc Riccardo Drigo.

Một số hình ảnh của vở ballet Hồ Thiên Nga trong lần trình diễn tại Hà Nội vào năm 2015.

Cho tới khi vở diễn được dàn dựng dưới sự chỉ đạo nghệ thuật của huyền thoại Ballet Mikhail Leonidovich Lavrovsky cùng đoàn ballet Liên Bang Nga Talarium Et Lux – lần đầu tiên khán giả được thưởng thức vở diễn Ballet kinh điển Hồ Thiên Nga trong thế giới 3D với hình ảnh sinh động theo từng vũ điệu uyển chuyển của các vũ công. Vở là màn biểu diễn đầu tiên kết hợp hoàn hảo giữa tác phẩm kinh điển với công nghệ biểu diễn hiện đại, với sự chỉ đạo của NSND Xô Viết M. Lavrovsky, tổng đạo diễn kiêm biên đạo múa.

Với tuổi đời hơn 140 năm, cho đến nay Hồ Thiên Nga vẫn là vở ballet được biểu diễn nhiều nhất trên thế giới. Không chỉ cuốn hút bởi cốt truyện, âm nhạc và vũ đạo, mà còn là điển hình của quan điểm “triết lý hóa ba-lê” mà Tchaikovsky ấp ủ: vượt qua thứ lãng mạn đẹp đẽ thông thường, ballet phải là đấu tranh nội tâm và những cảm xúc tột cùng, thăng hoa, đau đớn và bi kịch. Không chỉ là câu chuyện cổ tích về tình yêu giữa nàng công chúa xinh đẹp bị hóa thành thiên nga và chàng hoàng tử si tình – Hồ thiên nga còn ẩn triết lý sâu sắc về mâu thuẫn và tính hai mặt trong cái Tôi nội tại của mỗi con người. Sự bi thương, lãng mạn và trữ tình đẫm liệt đã khiến những nàng thiên nga vẫn luôn là niềm cảm hứng bất tận của bất cứ nhà hát nào trong suốt hơn một thế kỷ qua.

Các nghệ sĩ trong buổi ra mắt truyền thông tại TP. HCM

Vũ công ngôi sao Olga Pavlova – người thể hiện cả hai vai diễn đối lập Odette/Odile – Thiên Nga đen/Thiên Nga trắng (vở diễn Hồ Thiên Nga)

Vũ công ngôi sao Vasylieva Vladyslava – người thể hiện vai nữ chính Clara của vở Kẹp Hạt Dẻ

Vũ công ngôi sao Sergey Sergeyevich Smirnov – Người thể hiện vai nam chính – Hoàng tử – trong cả hai vở diễn (là nghệ sĩ ballet xuất sắc nhất châu Âu).

Bà Irina Omlchenko – Giám đốc Nhà hát Talarium et Lux

Như mọi chuyến lưu diễn của những nhà hát đẳng cấp quốc tế, để có sự gật đầu của Talarium et Lux tại Việt Nam – là đáp ứng khắt khe về địa điểm, trang thiết bị, cơ sở vật chất cho tới những chi tiết li ti nhất đều phải đúng chuẩn quốc tế. Để tiếp đón đoàn lên tới gần 100 người từ nghệ sĩ tới kỹ thuật viên là cả một khoản kinh phí khổng lồ.

Với những lý do ấy, việc đưa đoàn về Việt Nam diễn Hồ Thiên Nga dường như một điều không tưởng. Bà Hòa Lê – TGĐ của Cty AAA, NSX chương trình chia sẻ: “Năm ngoái, khi Hồ Thiên nga chỉ diễn một đêm duy nhất ở Hà Nội, nhiều khán giả TP HCM đã tỏ ra “tỵ nạnh” và hơn 300 khán giả đã bay ra Hà Nội để được xem vở ballet Nga kinh điển này. Đó là lý do chúng tôi cố gắng để đem vở diễn này trở lại cùng khán giả TP. HCM. Việc bay thẳng từ Moscow sang Việt Nam, chỉ để biểu diễn vỏn vẹn 2 đêm là điều chưa từng có tiền lệ với nhà hát đắt show này, vì mỗi chuyến lưu diễn của họ phải đảm bảo ít nhất từ 10 – 15 đêm/điểm diễn”.

Một số hình ảnh của vở ballet Kẹt hạt dẻ của nhà hát Talarium et Lux.

Tại Hà Nội, Talarium et Lux sẽ mang đến cho khán giả vở Kẹp hạt dẻ vào ngày 3/12 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Chương trình do đạo diễn Việt Tú đảm trách phần trang thiết bị, âm thanh và ánh sáng, nghệ sĩ Bùi Công Duy cố vấn âm nhạc. Đặc biệt, với vở diễn tại Hà Nội, 20 vũ công nhí Việt Nam sẽ được biểu diễn cùng dàn nghệ sĩ Nga.

—

Xem thêm:

Một đêm duy nhất vở ballet “Kẹp Hạt Dẻ” và “Hồ Thiên Nga

Bộ ảnh Hồ Thiên Nga

Shirakawa-go – Giấc mộng sơn thôn – blog Nguyễn Thiên Ngân