Vẻ đẹp "vượt thời gian" của áo trench coat: Từ áo khoác dùng trong quân đội đến thiết kế thanh lịch phi giới tính

Áo trench coat gắn liền với chất Anh Quốc cổ điển, lịch lãm. Thiết kế tiện dụng, mạnh mẽ tôn lên vẻ nam tính của người đàn ông, đồng thời bảo vệ và thể hiện nét đẹp thanh lịch của người phụ nữ. Áo trench coat vừa đời thường, vừa mang màu sắc điện ảnh, với lịch sử hơn 100 năm vẫn ứng dụng trong thời trang đương đại.

Audrey Hepburn với thiết kế áo trench coat trong bộ phim A breakfast at Tiffany’s (1961) (Ảnh: ELLE)

Áo trench coat là thiết kế dùng trong quân đội ở Thế chiến thứ I và II

Áo trench coat là trang phục nổi tiếng dùng trong quân đội ở Thế chiến thứ I. Thiết kế từ Thế chiến I vẫn mang tính đương đại sau hơn 100 năm. Theo tiến sĩ Jane Tynan, giảng viên lịch sử thiết kế ở Central Saint Martins, Đại học Nghệ thuật London: “Đó là kết quả của phát minh khoa học, công nghệ, sản xuất hàng loại… Câu chuyện của chiếc áo trench coat là câu chuyện rất hiện đại”.

Tuy nhiên, áo trench coat đã xuất hiện trước Thế chiến thứ I khoảng sáu thập niên, được sử dụng bởi nam giới tầng lớp quý tộc, tướng lĩnh ở Anh. Vải bông bọc cao su (rubberized cotton) là chất liệu cho các trang phục chống thấm nước mặc ngoài ở đời thường và môi trường quân đội. Chất liệu được đặt tên “macks” theo người sáng chế Charles Mackintosh mang tiện ích chống mưa nhưng giữ mồ hôi. “Macks” được sử dụng bởi binh sĩ Anh trong suốt thế kỷ 19.

Chiếc áo trench coat được sử dụng bởi Quân đội Anh vào năm 1945. Trong Thế chiến thứ I và II, người đưa tin sẽ cầm bản đồ hoặc tài liệu chiến lược vào phần túi trước ngực và di chuyển bằng xe mô tô. (Ảnh: Mackintosh)

Có nhiều tranh cãi quanh việc hai thương hiệu đến từ Anh là Burberry hay Aquascutum đứng đằng sau thiết kế trench coat đầu tiên. Ở câu chuyện đầu tiên, Thomas Burberry, người sáng lập ra thương hiệu Burberry đã đăng ký bản quyền cho tiền thân chiếc áo trench coat. Chiếc áo mang tên Tielocken được đăng ký vào năm 1912 với chất liệu gabardine cứng cáp, chống thấm nước. Gabardine làm từ vải cotton bện sợi chéo được sáng tạo vào năm 1879.

Thế giới thời trang

Điều thú vị về chiếc áo trench coat làm nên thương hiệu Burberry

Ở câu chuyện còn lại, công ty Aquascutum cho ra mắt những chiếc áo chống thấm nước vào những năm 1850. Bất luận tranh cãi, thiết kế trench coat đã xuất hiện trên chiến trường vào những năm 1895 ở chiến tranh Boer giữa Anh và Nam Phi.

Thiết kế áo Bogart của Aquascutum, đặt theo tên nam diễn viên Humphrey Bogart. Thiết kế mang cảm hứng quân đội với tay áo raglan, hai hàng cúc chạy dọc thân trước, lớp lót sau có họa tiết ca rô để tạo điểm nhấn. (Ảnh: Aquascutum)

Áo trench coat gắn với hình ảnh nam diễn viên Humphrey Bogart trong phim “Casablanca” (1942). (Ảnh: Time Magazine)

Áo khoác chất liệu gabardine hay áo khoác chống thấm nước được thiết kế bởi Burberry và Aquascutum đều có cầu vai để thể hiện cấp bậc của sĩ quan, lớp choàng (cape) để gạt nước ra khỏi cơ thể, móc chữ D sau lưng giúp giữ dụng cụ, phần cánh (flap) trước vai phải để giữ súng. Những chi tiết này vẫn xuất hiện trên áo trench coat ngày nay. Hình ảnh áo trench coat trở thành đặc trưng với sĩ quan trong Thế chiến thứ I và thứ II.

Áo trench coat trên phim ảnh

Rời khỏi cuộc chiến, áo trench coat tiếp tục được sử dụng trong đời sống hàng ngày và trên phim ảnh. Những minh tinh Marlene Dietrich, Greta Garbo, Katharine Hepburn càng tô đậm vẻ rực rỡ của mình trong thiết kế áo trench coat vốn mặc định cho nam giới.

Marlene Dietrich trong thiết kế áo trench coat năm 1948. Trench coat với vẻ nam tính tạo nên sự tự chủ cho người phụ nữ. (Ảnh: The Cut)

Với điện ảnh những năm 1960, Marilyn Monroe thể hiện thiết kế áo trench coat đầy nữ tính trong bộ phim Let’s Make Love (1960), hay Brigitte Bardot trong Love on a Pillow (1962). Đặc biệt, Catherine Deneuve mang thiết kế màu đen chất liệu da bóng của Yves Sain Laurent trong bộ phim Belle du Jour (1967) trở thành kinh điển.

Brigitte Bardot trong thiết kế áo trench coat năm 1963. (Ảnh: ELLE)

Catherine Deneuve với áo trench coat trong bộ phim Umbrellas of Cherbourg (1964). (Ảnh: cinemapublic.org)

Keira Knightley trong bối cảnh bộ phim Last Night vào tháng 10/2008. (Ảnh: ELLE)

Đổi mới trong thiết kế và ứng dụng linh hoạt của áo trench coat

Các thiết kế trenchcoat truyền thống mang vẻ đẹp cổ điển vượt thời gian. Tuy nhiên, các nhà thiết kế hiện đại vẫn muốn diễn giải thời trang theo cách của riêng mình. Azzedine Alaïa mang đến thiết kế áo quá khổ vào những năm 1980, hay Rei Kawakubo và Jean – Paul Gaultier thể hiện thiết kế tối giản.

Gần nhất, Alexander McQueen, Balenciaga và Maison Margiela tái cấu trúc áo trench coat trong BST Xuân – Hè 2018.

Thiết kế trench coat tái cấu trúc trong BST Xuân – Hè 2019 của Maison Margiela. (Ảnh: Maison Margiela)

Thiết kế vạt tay áo rộng của Celine tạo nên lớp che chắn bảo vệ sự riêng tư của nữ giới.

Thiết kế của Celine trong BST Xuân – Hè 2018. (Ảnh: Imaxtree)

Áo trench coat được vận dụng trong nhiều hoàn cảnh, từ chiến trường đến sàn diễn thời trang. Áo trench coat dành cho nhiều nghề nghiệp, tầng lớp: viên chức, kế toán, hoàng tử, nghệ sĩ… Ngoài chất liệu vải gabardine, rất nhiều chất liệu khác như da lộn, da bóng, nhựa mang đến sự cách tân cho chiếc áo trench coat.

Thiết kế áo trench coat trên các chất liệu và họa tiết khác nhau của Burberry, từ trái qua phải: vải bông (cotton) truyền thống, da lộn (suede), họa tiết tartan. (Ảnh: Burberry)

Áo trench coat được bà Jackie Kennedy thể hiện phong cách vào những năm 1970. Nữ diễn viên Jane Birkin đã kết hợp vẻ mạnh mẽ của trench coat với sự nữ tính của giỏ mây và giày ba-lê. Các cô gái Pháp hiện đại tiếp nối nét thanh lịch phóng khoáng qua việc phối hợp áo trench coat với áo sơmi, quần jeans và bốt cao cổ. Tính đa dạng trong phong cách là lý do trench coat là xu hướng quen thuộc trong thời trang và ngay trong năm 2018.