[ELLE Voice] Hiểu thấu và thương đó cũng là thiền định

Lý do chị tìm đến với thiền định và chị đã bắt đầu như thế nào?

Trong cuộc sống, không ai có thể khẳng định họ không bao giờ buồn, giận hay không bị áp lực công việc và các mối quan tâm khác, các mối quan hệ chi phối. Tôi cũng vậy. Tôi cũng chịu nhiều áp lực từ cuộc sống, cũng bầm dập trải qua các cung bậc của cảm thọ ái, ố, hỷ, nộ. Những lúc căng thẳng, tôi muốn buông tất cả và muốn tìm một nơi thật yên tĩnh, có không gian riêng để trốn mình. Muốn vậy, nhưng lúc đó, tôi không làm được bởi tôi không thể dừng lại, tôi vẫn bị cuốn theo guồng quay cuộc sống thường nhật, mưu sinh với chồng chất các mối quan tâm thực sự mệt mỏi.

Giữa lúc cảm thấy mình có thể bị trầm cảm nếu như không biết cách chuyển hóa những tâm trạng tiêu cực này, mình sẽ bị kéo xuống, chìm đắm, không lối thoát, hoang mang, bế tắc, quanh quẩn với những suy nghĩ không đầu, không cuối, nghĩ nhiều nhưng không có kết quả cao như mong đợi. Chính vào thời điểm muốn buông bỏ, tôi nhớ lời thầy tôi từng nói: “Hãy quan sát tâm tư của mình, hãy quan sát mạnh mẽ chính bản thân mình, con sẽ tìm được con đường cho chính con. Con muốn cuộc sống của con thế nào, do chính con quyết định. Nếu hai tay đã cầm nắm, nếu tâm tư đã đầy ắp, vậy con có thể tiếp nhận được mọi thứ khác nữa không? Hãy chuyển hóa, hãy buông bớt bởi những thứ con đang thủ hữu rất có thể, nó chỉ có giá trị trong khoảng thời gian hữu hạn. Trong đạo Phật, sống tự nhiên, vô ngã, vô ưu sẽ an lạc, tự tại. Hãy thiền định về điều đó…”.

Tôi bắt đầu nghĩ về điều thầy dạy một cách thật nghiêm túc, quan sát tâm tư mình trong mọi suy nghĩ, hành động theo tinh thần của nhà Phật, vô ngã, vô ưu. Kiểm soát và chế ngự chính bản thân quả thực là khó. Tôi dành thời gian mỗi ngày ngồi thiền 30 phút. Chuyển hóa cách nghĩ khi nhìn một vấn đề, học cách nhìn đơn giản, thực hành tâm hiểu và thương. Mỗi ngày thực hành một chút và lúc ấy tôi chợt nhận ra, mình hay bất cứ cá nhân nào cũng có thể thiền tại bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, không cần ngồi một chốn an tĩnh vẫn có thể thực hành thiền được, đó chính là thiền nội tâm. Tôi vẫn gọi cách thiền đó là thiền động.

Chúng ta không ai chưa từng khổ đau. Bình thường ta chỉ tìm cách chạy trốn khổ đau. Thiền định giúp chúng ta dùng trí lực và định lực để có được cái hiểu sâu sắc, chuyển hóa nỗi khổ đau bên trong tâm hồn mình.

Thiền định để tĩnh tâm, khi tâm được tĩnh mọi việc cũng sẽ được giải quyết nhẹ nhàng, trong bình tĩnh và xác đáng. Thiền cũng rất có lợi cho sức khỏe. Đó là những hiểu biết rất cơ bản về thiền. Còn với chị, thiền đã thay đổi cuộc sống của chị ra sao?

Khi đã cảm ngộ được những lợi lạc mang lại từ việc mình thiền định để chuyển hóa những áp lực của bộn bề cuộc sống, cá nhân tôi nhận thấy rất rõ ràng là cuộc sống này thật đẹp. Năng lượng tích cực sẽ sản sinh ra những điều tích cực. Những điều đó sẽ cùng lan tỏa và thu hút mọi sự tích cực đối với những người xung quanh, trong mọi môi trường giao tiếp.

Từ việc thiền vì sức khỏe, rất nhiều người cũng đi sâu tìm hiểu những căn nguyên sâu xa, cốt lõi của nó. Chị có thể chia sẻ thêm về điều này?

Để trả lời câu hỏi này của bạn, trước tiên cần phải hiểu có nhiều trường phái thiền. Trường phái tôi theo là thiền định theo đạo Phật, khác với trường phái thiền Dưỡng sinh. Từ kinh nghiệm của bản thân, cá nhân tôi nhận thấy, có nhiều cách tiếp cận, nhiều con đường, nhiều cách thực hành để mỗi cá nhân đều đạt được tới niềm hỷ lạc, đạt được giải thoát như mình mong muốn. Cái đó còn tùy thuộc vào từng cảm ngộ, tập tính và căn cơ của từng con người, hay nói cách khác là của từng cá thể, bởi mỗi một cá nhân cụ thể chính là một tiểu vũ trụ đang hòa chung trong một đại vũ trụ bao la.

Thiền định trong đạo Phật cho ta tâm niệm giải phóng chính mình, hay nói cách khác là phóng sinh chính tâm thức mình khỏi những cầu mong của tâm, cho dù đó là điều thiện thì ta cũng không thể đạt được điều tối thượng trong thiền định, đó chính là trực ngộ tính Không và an trụ trong chánh niệm. Lúc mới học thiền, hãy tập luyện tâm theo cách nghĩ tới và khuyến khích làm những điều thiện lành. Ai cũng có một vị Phật nguyên sơ tinh khôi, chứa những điều thiện lành tốt đẹp ngay trong chính bản thân mình. Hãy chuyên tâm thực hành từng bước một để ngộ được tính Không bao la. Thực hành chánh niệm và an trụ trong tỉnh thức, nếu có một chút niềm vui nào, hay nỗi buồn nào, đều cố gắng thực tập lan tỏa và chuyển hóa… bởi tất cả đều vô thường. Khi đó, tâm sẽ an vui và tự tại.

—

Xem thêm

Làm sao để kiểm soát luồng suy nghĩ trong lúc thiền định?

Thiền định – cách giảm stress cho 12 cung hoàng đạo